P h aydarova

yonbosh arteriyasi 
boshlanib, 
u toq 
dum arteriyasiga 
aylanadi.
Venoz sistemasi. 
Boshdagi venoz qon juft 
bo‘yinturuq
venalariga 
yig‘iladi. So‘ngra oldingi oyoqlardan venoz qon- 
ni olib keluvchi 
o ‘mrov osti venalariga 
qo‘shilib, bir juft 
oldingi kovak venasini 
hosil qiladi. Oldingi kovak venalar 
esa o ‘ng yurak boMmasiga qo‘shilgan 
venoz sinusiga 
quyila- 
di. Tananing orqa qismidan venoz qon yurakka ikki yo‘l bilan 
quyiladi. Orqa oyoqlaridan qon olib keluvchi venalar bir juft 
kalta 
buyrak qopqa venasini 
hosil qiladi. Bularning biriga 
dum venasi 
qo\shiladi. Buni venoz qon tomirlarini in ’eksiya 
qilgandagina ko‘rish mumkin. Tananing orqa qismidan kel- 
gan qon o ‘zaro qo‘shilib, jigarga qon olib boruvchi toq 
qorin
venasini 
hosil qiluvchi 
chanoq 
yoki 
yonbosh venalar 
orqa- 
li oqadi. Qorin venasi jigarda kapillyarlarga bo‘linib ketadi. 
Bundan tashqari, jigarga ichak va ichki organlardan chiqadi- 
gan bir qancha vena qon tomirlari qo‘shilib toq 
jigar qopqa
venasini 
hosil qiladi.
Buyrak qopqa venasidan qon bir juft buyrak venalariga 
yig‘iladida, so‘ngra bu buyrak venalari q o ‘shilib, yo‘g‘on 
orqa
kovak venasini 
hosil qiladi. Orqa kovak vena jigar orqali 
o ‘tib (bu yerda shoxchalarga b o ‘linmaydi) 
venoz sinusiga
quyiladi. Jigar qopqa venasidan qon qisqa 
jigar venasiga
yig‘iladi va u jagarning oldingi qirrasiga yaqin yerda 
orqa
kovak venasiga 
quyiladi.
Nafas olish organlari. 
Kaltakesaklarning nafas yo‘li tash-
114

---

qi burun teshigidan boshlanadi. So‘ngra havo