P h aydarova

markaziy suyakcha 
bor. Tovonning 
distal qatorida kichik distalia va distale 2+3 suyakchalari bir- 
lashmasidan hosil bo‘lgan katta suyaklargina saqlanib qoladi.
Kaft 
beshta uzunchoq suyakchalardan tashkil topgan. 
Ularga barmoq falangalari birikadi. Baqalarda eng uzun bar- 
moq IV dir.
Baqaning qadimgi ajdodlarida birinchi barm oq oldidagi 
qo‘shimcha, ya’ni VI barmoq rudiment holda saqlangan.
Keyingi oyoq kamari, ya’ni tos kamari sharoitga bir qancha 
moslashgan bo‘lsa-da, boshqa quruqlikda yashovchi hayvonlar 
tos kamaridagi kabi uch juft elementdan tashkil topgan. Bu ele- 
mentlarning proksimal uchlari qo‘shilib, 
quymich kosasini
tashkil etadi. Agar quymich kosasini yon tomondan kuzatsak, 
uning ustida 
yonbosh suyak 
joylashganini ko‘ramiz. Kamar- 
ning qolgan ikkita elementidan biri — qov qismi tog‘ayligicha 
qolib, uning orqasidan 
quymich suyagi 
joylashgan.
Topshiriqlar:
Baqa yoki qurbaqaning umumiy skeleti, tanasining turli bo‘lim
umurtqalari, oldingi va orqa oyoq skeletlari kamarlari bilan hamda
bosh skeletini о ‘rganib bo'lgach, albomga quyidagi rasmlarni chizib
oling:
1. Baqaning umumiy skeleti;
2. Baqaning bosh skeleti (ustidan va ostidan ko'rinishi);
3. Baqaning tana umurtqasi;
4. Baqaning yelka kamari va oldingi oyoq skeleti;
5. 
Baqaning tos kamari va orqa oyoq skeleti.
103

---

11-mashg‘ulot. SUVDA HAM
QURUQLIKDA YASHOVCHILAR SINFIGA
KIRUVCHI DUMSIZLAR TURKU MI
VAKILLARINI ANIQLASH
Kerakli materiallar va jihozlar: 
suvli shisha idishda 
tirik ko‘l baqasi va yashil qurbaqa; baqa va qurbaqaning tash- 
qi va ichki tuzilishi ko‘rsatilgan h o ‘l preparatlar, preparoval 
ninalar, qo‘l lupasi; amfibiyalar xilma-xilligi, tashqi va ichki 
tuzilishi aks ettirilgan rangli jadvallar.