P h aydarova

geterotserkal qanot 
deb ataladi. Dum suzgi- 
chining ichki skeleti bir qator tayoqchasimon tog‘aylar — ra- 
dialiyalardan iborat bo‘lib, ular dum umurtqalarining yoyla­
riga birikadi. Tashqi skeleti teridan hosil bo‘lgan va suzgich 
qanotning o'zinigina tutib turadigan bir qancha elastik iplar- 
dan iborat.
24-rasm. Akulaning geterotserkal tipdagi dum suzgichi:
l-ustki pallasi, 2-pastki pallasi, 3-umurtqa pog'onasi, 4-radial tog'aylar, 5-elas- 
tik iplar.
Orqa suzgich qanotining ichki skeleti gavda muskulaturasi- 
ga o ‘rnashgan bir qator tayoqchasimon tog‘aylar -
radiali-
yalar 
yoki 
shu’la tirgovuchlardan 
iborat. Radialiyalar ba’zan 
birlashib, katta tog‘ay plastinkani hosil qiladi. Tikanli akula 
orqa suzgichlarining oldida bittadan o ‘tkir shox moddasidan 
tuzilgan tikanlari bo‘lib, ular elastik iplar singari ikkilamchi 
teri skeletining elementidir.
Juft suzgich qanotlar 
skeleti suzgich qanotlar kamari 
bilan erkin suzgich qanot skeletidan tashkil topgan. Oldingi 
suzgich qanotlar kamari yoki yelka kamari (25-rasm) akula
45

---

gavdasining ikki yonidan va ostki tom onidan o ‘rab oladigan 
yarim halqa shaklidagi tog‘aydan iborat. H ar qaysi yarim halqa 
o ‘rtasining yon tom onida birikish bo‘rtmasi bor, erkin suzgich 
qanot shu bo‘rtmaga birikadi. Kamarning shu bo‘rtm adan yu­
qori qismi 
kurak, 
pastki qismi esa 
korakoid b o‘lim
deb 
ataladi.
25-rasm. Akulaning yelka kamari va ko'krak suzgich
qanotining skeleti:
l-yelka kam arining kurak b o iim i, 2-yelka kam arining korakoid b o ‘limi, 3-birikish 
b o 'rtm a s i, 4-ko‘krak suzgich q an o ti skeletining bazal tog'aylari, 5-radial to g 'ay lar, 
6-elastik iplar.
Erkin suzgich qanotlar skeleti xuddi toq suzgich qanotlar 
skeleti singari ichki tog‘ay skeletidan va teridan hosil bo‘lgan 
tashqi skeletdan tuzilgan.
Erkin suzgich qanotlar skeletining asosida biriktiruvchi 
o ‘simtaga birikkan uchta yapaloq asosiy —