П ьесалар с е р д а р о м а д жой кам бағалаи к а й б эмас м о м а к а л д и р о к

а (фгттиқ^ранжиб).
Буюм... ҳа буюм!.. Улар 
ҳақ, мен одам эмас, буюм эканман. Мен бунга ҳозир ишон- 
дим, мен буюм I 
(Қ иэиш иб.)
Ниҳоят исмим топилибди, буни 
сиз топдингиз. Йўқолинг, ўтинаман, мени тинч қўйинг, бо- 
ринг, кетинг.
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

К а р а н д и ш е в . Сизни тинч қўяйми? Қандай қилиб, 
сизни кимга ташлаб кетаман?
Л а р и с а. Ҳарқандай буюмнинг эгаси бўлади, мен ўз 
эгамга бораман.
К а р а н д и ш е в
(ҳаяжон блан).
Сизни мен оламан, 
эгангиз менман. 
(Қ ўлидан уиллайди.)
Л а р и с а
(итариб ташлайди).
О... йўқ! Ҳарқандай 
буюмнинг ўз баҳоси бор... Ҳ а, ҳа, ҳа, ҳа. Мен сиз учун жуда 
қимматлик қиламан, кучингиз етмайди.
К а р а н д и ш е в . Нималар деяпсиз! Шундай бехаё жа- 
воб эшитарман деб ўйламовдим.
Л а р и с а
(йиғлаб).
Буюм бўлиш тақдирда бор экан, 
қимматбаҳо буюм бўлиш керак, жуда ҳам қимматбаҳо. Энг 
сўнгги марта менга 
бир хизмат 
қилинг. Боринг, ^енга 
Кнуровни чақириб беринг!
К а р а н д и ш е в . Ахир сизга нима бўлди, хушингизни 
йиғинг!
Л а р и с а. Бормасангиз, ўзим бораман.
К а р а н д и ш е в . Лариса Дмитриевна! 
Тўхтанг. Мен 
гуноҳингизни ўтдим, ҳаммасини кечираман.
Л а р и с а
(истеҳзо блан кулиб).
Сиз мени кечирасиз- 
ми? Қуллуқ! Ф ақат тақдиримни сиздай бачкана 
махлуқ 
блан боғлашга рози бўлганим учун мен ўзимни сра кечира- 
олмайман.
К а р а н д и ш е в . Кетайлик, ҳозироқ бу шаҳардан ке- 
тайлик, нима истасангиз ҳаммасига розиман.
Л а р и с а. Вақт ўтди. Сизни шу лўлилар тўдасидан мени 
.тезроқ қутқаришингизни сўрадим, сиз удда қилолмадингиз, 
тақдиримга шу лўлилар орасида яшаб, шу тўдада ўлиш ёзил- 
ган экан, тан беришдан ўзга чорам йўқ.
К а р а н д и ш е в . Ёлбориб, илтижо қилиб сўрайман: 
мени бахтиёр этинг! Юринг!
Л а р и с а. Энди кеч. Энди менинг кўз олдимда олтин- 
лар, гавҳарлар жилва қилмоқда.
К а р а н д и ш е в . Сиз учун ҳарқандан^о^^ликка рози- 
ман. Ҳарнечук ҳақоратга тайёрман.
Л а р и с а
(нафрат блан).
К е т и ч г^ ^ й з'ж ў ^ ў ч у н жуда 
паст, тубан одамсиз.
К а р а н д и ш е в . Айтинг, қандай**$И¥?ам сизнинг му- 
ҳаббатингизга сазовор бўламан. 
( Т и з чўкиб.)
Мен сизни 
севаман, севаман!
Л а р и с а. Ёлғон! Мен севги ахтардим, афсус топмадим. 
Менга бир ўйинчоқ, овунчоқ деб қарашди, ҳозир ҳам шун-
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

дай қарашади. Кўнглимдаги орзуларимга ҳечким кўз таш- 
ламади, ҳечким ярамга малҳам бўлмади. Ҳечкимдан юрак 
сўзи эшитмадим. Бундай ҳаёт кечиргандан 
кўра ўлган 
афзалроқ. Севги ахтариб тополмаганим учун мен айбли- 
ми?.. Севги йўҳ бу оламда... Қидириб овора бўлишнинг ҳам 
ҳожати йўҳ. Севгини ахтариб топмадим, энди олтин қиди- 
раман. Кетинг, мен сизники бўлаолмайман.
К а р а н д и ш е в
(ўрнидан туриб).
О, ўтган ишга сало- 
ват, ғам еманг. 
(Қ ўлин и чўнтагига солади.)
Менга теги- 
шингиз керак.
Л а р и с а. Бошқага бўлса розиману, аммо сизга ўлсам 
ҳам!
К а р а н д и ш е в
(ғазаб блан).
Менга тегмайсизми?
Л а р и с а. Ҳечқачон!
К а | р а н д и ш е в . 'Ундай бўлса, бошҳага ҳам 
тегма! 
(Отади.)
Л а р и с а
(кўкрагини чангаллаб).
Оҳ! 
Раҳмат сизга! 
(Стулга ўтиради.)
К а р а н д и ш е в . Мен... Нима қилиб қўйдим... Оҳ, тел- 
ба бошим. 
(Тўппонча цўлидан туигади.)
Л а р и с а. Азизим, менга қандай яхшилик қилдингиз! 
Тўппончани буёққа, буёққа беринг. Буни мен ўзим... ўзим... 
оҳ, қандай яхшилик... 
(Тўппончани олиб стол устига цўяди.)
Қаҳвахонадан П а р а т о в , К н у р о в , В о ж е в а т о в , Р о б и н з о н ,
Г а в р и л о ва И в а н л а р чиқишади.
У Н И К К И Н Ч И С А Ҳ Н А
Л а р и с а , К а р а н д и ш е в , П а р а т о в , В о ж е в а т о в , К н у р о в ,
Р о б и н з о н , Г а в р и л о , И в а н
Ҳ а м м а л а р и . Нима гап, нима бўлди?
Л а р и с а . Мен ўзим... Ҳечким айбли эмас... бу... мен 
ўзим!..
Саҳна орқасида лўлилар ашула айтишади.
П а р а т о в . Буюринг, дами ўчсин! Жим бўлишсин.
Л а р и с 
й. (тъбрра пасайиб бораётган овоз блан).
Йўқ, 
йўқ, нега? ҚўяверВшг, хушчақчақ кишилар хурсандчиликдан 
қолмасин'.,. Мен ҳеЧГОЙга халақит 
беришни истамайман! 
Яшанг, умр кўринг! Сйзларнинг яшашингиз, менинг ўли- 
шим керак. 5Сечкимга шикоятим йўқ. Ҳаммангиз 
яхши 
одамларсиз. Мев. э^аммангизни... Ҳаммангизни яхши кўра- 
ман. 
(Қ ўлин и ўпиб, ҳаммага ўпич тацдим цилади.)
Лўлиларнинг баланд хори эшитиладн.