O’zbtkiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi

Voleybolchilarning maydonda turish, to‘p bilan samarali o‘zaro 
ta’sirini yoki unga tayyorlanishni amalga oshirish uchun zaruriy 
xulosalar 
1.  Voleybolchilarning  maydonda  turish,  to‘p  bilan  samarali  o‘zaro 
ta’sirini  yoki  unga  tayyorlanishni  amalga  oshirish  uchun  gavda 
bo‘g‘inlarining  eng  foydali  joylashuvi  sifatida,  yelkalar  pasaytirilgan  va 
to‘g‘rilangan  holda  qo‘llar  deyarli  oldinda  bo‘lgan,  gavda  oldinga 
engashgan, yarim bukilgan oyoqlarda, oyoq uchida bilaklar bilan amalga 
oshiriladi. 
2.  O‘yin  vazifalarini  samaraliroq  hal  etishga  turishning  maqsadga 
muvofiq ko‘rinishidan foydalanish yordam beradi. To‘siq qo‘yish va to‘p 
uzatishga  tayyorlanishda,  shuningdek,  yuqoridan  uzatishlarni  bajarishda 
tovonlar 
qisqaroq 
qo‘yilgan 
yuqoriroq 
ko‘tarilib 
turishlardan 
foydalaniladi.  Himoyachilar  o‘z  harakatlarini  pastroq  va  keng  turgan 
holda bajarishlari lozim. 
3.  Tayanch  tiralgan  qadamlar  bilan  harakatlanish  –  voleybolchi 
tamonidan eng ko‘p qo‘llaniladigan harakatlanish turidir. 
4. Turish holati qanchalik past bo‘lsa (ma’lum darajada, oyoqlarning 
kuchi  va  uzunligiga  bog‘liq  holda),  start  va  tezroq  tezlanish  shunchalik 
samarali bo‘ladi. 
5.  Vaqt  tig‘izligi  sharoitlarida  va  katta  masofaga  siljishlarda, 
odatdagi yugurishdan foydalanish kerak. 
6.  Odatdagi  yugurishda  energiyaning  asosiy  qismi  tebranuvchan 
qo‘l-oyoqlarning  (ularni  tezlashtirish  va  sekinlashtirishda)  inersiya 
kuchiga qarshi sarflanadi. 
7.  Tebranishlarning  uchta  asosiy  rejimlaridan  eng  foydalisi 
konservativ  rejim  hisoblanadi.  Unda  qo‘l-oyoqlarni  sekinlatish  va 
tezlatish  ishini  egiluvchan  o‘zgarishning  kinetik  energiyasini  potensial 
energiyaga  va  buning  teskarisiga  o‘zgartirish  hisobidan  gavda 
bo‘g‘inlarining  energiyasini  saqlashni  suyak-muskul  birikmalarining 
egiluvchan elementlari bajaradi. 
8.  Startdagi  eng  yuqori  tezlanish  va  masofaga  yugurishning  yuqori 
tezligini  qo‘l-oyoqlar  tebranishini  konservativ  rejimga  o‘tkazuvchi 
avtogen  sekinlashish  refleksi  yordamidagina  muskullar  faolligini 
boshqarish hisobidan ta’minlash mumkin. 
9. Harakatlanish sharoitlari va tezligiga bog‘liq holda voleybolchilar 
sekinlashishning  har  xil  usullaridan:  qadamda,  ikki  qadamlab,  sakrash, 
pastlashish, sirpanish va umboloq oshishdan foydalanadilar.