«O’zbеknеftgaz» Milliy Xolding Kompaniyasi

6.8-rasm. Qatlamning qavatlani-
shini 
uning 
foydali 
qalinligi 
yig’indisini o’zgarishiga ta’siri
(M.A.Jdanov, 1981) I, II, III - 
qatchalar 
6.9 
rasm. 
Qatchalarning 
nol 
qalinlik 
xaritasi
(M.A.Jdanov, 
1981) 1 – neftlilik chegarasi 2 – 
qatchalarning 
nul 
izopaxit 
chegaralari 3 – neft 4 – quduqlar a, v, 
s – qatchalar 

---

137 
Qatchalarning nol 
qalinlik 
xaritasi
g’ovakli 
jinslar 
majmuidan 
tarkib 
topgan qatchalarning qatlamning yuqoriga ko’tarilishi bo’yicha qiyiqlanishi 
kuzatilganda tuziladi (6.9-rasm). G.A.Xelkvist taklif etgan ushbu xaritalarda har bir 
qatlam (qatcha)ning faqat nol izopaxiti ko’rsatiladi, ya’ni 
qum fatsiyaning tarqalishini belgilovchi chegara (ushbu 
chegara ortida qatlam gil fatsiyadan tarkib topgan) 
beriladi. Razvedka quduqlari ma’lumotlari asosida 
tuziladigan bunday xaritalar asosida konni ishlatish va 
ishlatish quduqlari joylashishini katta aniqlikda loyihalash 
mumkin. 6.9-rasmning qabariq qismida aa,vv,ss qatlamlar 
gil fatsiyadan tarkib topgan. Ushbu egri chiziqlarning 
o’zaro joylashishini bilgan holda qatlamni ochadigan 
quduqlarni ishonch bilan loyihalash mumkin. Masalan, 1-
quduq faqat «a» qatchani, 2-quduq «a» va «v» qatchalarni, 
3-quduq «a», «v» va«s» qatchalarni ochishi mumkin. 
Bunday xaritalarga har bir qatcha bo’yicha neftlilik 
chegarasini tushirish kerak, uning yordamida neft uyumi 
chegarasi to’g’risidagi ma’lumotlar to’planadi. 
Zonal xaritalar
qalinligi ko’p yoki oz bo’lgan, fatsial 
o’zgaruvchan va ayrim qatchalarga bo’lingan, maydon 
bo’ylab izchil tarqalgan qatlamlarni mufassal o’rganish 
maqsadida tuziladi. Zonal korrelyatsiyalar asosida qatlam 
chegarasida o’ziga xos fatsial intervallar 
(qalinligiga ko’ra) ajratiladi, ular bir-biridan 
litologik-fizik xususiyatlari va qatlam ichidagi 
holatiga ko’ra farqlanadi, lekin shu vaqtning 
o’zida ularning har biri ozmi-ko’pmi keng 
tarqalgan 
bo’lib, 
maydon 
bo’ylab 
o’z 
xususiyatlarini saqlab qoladi. 
Shunday qilib, qatlamning zonal oralig’i 
uning qalinligi elementi(qismi) bo’lib, qatlam 
ichida 
joylashishiga 
va 
litologik-fizik 
xususiyatlariga ko’ra qatlam qalinligining 
boshqa intervallaridan farqlanadi. Agar ayrim 
zonal intervallar bir-biridan litologik-fatsial 
tuzilishiga ko’ra keskin farqlanmasa, ular karotaj diagrammalari yordamida, ya’ni, 
tanlangan belgili (reper) qatlamdan joylashgan masofaga ko’ra ajratiladi. 
Neftli qatlam chegarasida zonal intervallar kern, geofizik yoki tadqiqotlar 
majmuasi ma’lumotlari asosida ajratiladi. Ayrim zonal intervallarning maydon 
bo’ylab joylashish chegaralari quduqlar joylashishi ifodalangan planda ko’rsatiladi.