«O’zbеknеftgaz» Milliy Xolding Kompaniyasi

10.9-rasm. Qatlamga shiziqli 
suv bostirish sxemasi.
1 – 
ishlatish 
quduqlari; 
2 
– 
haydash 
quduqlari; 
3 
– 
haydash 
quduqlari 
sifatida 
ishlatilayotgan 
ishlatish 
quduqlari
10.10-rasm. Qatlamga may-
doniy suv bostirish sxemasi.
a – besh nuqtali; b – etti 
nuqtali. Shartli belgilar 10.9 
rasm-dagidek 

---

258 
bostirib ishlatish samara bermaydi. Bunday uyumlarni ishlatishda chegara ichra suv 
bostirish usuli qo’llaniladi. Mahsuldor karbonat qatlamlarning suyuqlikni 
singdiruvchanlik ko’rsatkichi past, kollektor har xil tarkibli jinslardan tuzilgan va 
qatchalar uzuq-uzuq shaklda bo’lganligi sababli uyumga chegara ichra suv bostirish 
sistemasini qo’llash samarali hisoblanadi. 
Xulosa qilib aytish kerakki, suv bostirish metodini qo’llash samarasi ko’proq 
neftning qovushqoqligiga bog’liqdir, chunonchi: 1) neft qovushqoqligi 25-30 mPa·s 
bo’lganda, tozalanmagan suvdan foydalanish, sirt-faol moddalar va boshqa kimyoviy 
reagentlar bilan ishlov berilgan qatlam suvini uyumga haydash mumkin; 2) neft 
qovushqoqligi 25-30 dan 50-60 mPa·s gacha bo’lganda, haydalayotgan suvga neft va 
suv qovushqoqligi nisbatini pasaytiruvchi kimyoviy reagentlar va quyultiruvchi 
moddalar bilan ishlov beriladi; 3) neft qovushqoqligi 60-70 mPa·s bo’lganda uyumga 
suv bostirish naf bermaydi, shu sababli uyumni ishlatishda qovushqoqlikni keskin 
pasaytiruvchi issiqliq va boshqa ta’sir metodlaridan foydalaniladi. Suv bostirish 
metodlari samarasi faqat neft qovushqoqligigagina bog’liq bo’lmay, shuningdek, 
qatlamning asosiy geologik-fizik ko’rsatkichlariga – uning litologik-fizik tavsifiga, 
kollektorlik xususiyatlariga, ayniqsa o’tkazuvchanligiga, tarkibining bir xilliligiga va 
boshqalarga bog’liq.