Ozbekistonning

1 Mustaqil 0 ‘zbekiston tarixi. — Т.: Akademiya, 2013. — 67-bet.
39

---

da shakllangan m entalitetiga hurm at bilan m unosabatda bo‘lish- 
ga katta e ’tibor qaratildi.
Shu bilan birga, m am lakatim izni isloh etish va yangilashga 
qaratilgan tub o‘zgarishlarni amalga oshirish jarayonida milliy 
davlatchiligim iz ham da zamonaviy dem okratik davlat qurishning 
o‘zin i oqlagan jah o n tajribasini chuqur o‘rganish va qabul qilish 
ham davlatim iz faoliyatining ustuvor yo‘nalishlaridan biri bo‘lsa, 
bu sohadagi m illiy qadriyatlarim iz, urf-odat va a n ’analarim izni 
saqlashga, xalqim izning asrlar davomida shakllangan m entali­
tetiga hurm at bilan m unosabatda bo‘lishga katta e’tibor qaratil- 
gani ham m uhim aham iyatga ega bo‘ldi. Bu esa, o‘z navbatida, 
nafaqat davlatimiz siyosatida, balki jam iyatning m a’naviy hayo­
ti, xalqim izning ongi va tafakkurida ham ulkan o ‘zgarishlar ro‘y 
berishiga sabab bo‘ldi.
Bu jihatdan, 1992-yilda m am lakatim izning Asosiy qonuni — 
0 ‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi qabul qilingani niho- 
yatda m uhim aham iyatga ega bo‘ldi. Prezidentim iz Shavkat M ir- 
ziyoyevning jah o n andozalariga, dunyo xalqlarining dem okratik 
taraqqiyot tamoyillariga mos keladigan ushbu Konstitutsiya qabul 
qilinganining 25 yilligiga bag‘ishlangan tantanali marosimdagi 
m aruzasida alohida ta ’kidlanganidek, istiqlol davrining o‘tgan yi- 
girm a besh yili — «tarix uchun bir lahza, xolos. Shu qisqa davr­
da jonajon O ‘zbekistonim iz mustaqil va suveren davlat sifatida 
shakllanib, jahon ham jam iyatidan munosib o‘rin egalladi, tom
m a’noda ulkan taraqqiyot yo‘lini bosib o ‘tdi. A na shu m ashaqqat- 
li va sharafli yo‘lda erishgan barcha yutuqlarim izni, eng avva­
lo, Konstitutsiyamiz bilan bog‘lashim iz, albatta, bejiz emas. N e- 
ga deganda, asosiy qonunim iz xalqimiz uzoq yillar orzu qilgan 
m illiy m ustaqilligim iz va rivojlanish yo'lim iz, inson huquq va 
erkinliklari kafolatlarini belgilab berdi. To‘la ishonch bilan ay- 
tish m um kinki, 0 ‘zbekiston Respublikasining Konstitutsiyasi 
xalqim iz siyosiy-huquqiy tafakkurining yuksak nam unasidir. U 
hech kimga qaram bo‘lm asdan, erkin va ozod, tinch va osoyish- 
ta, farovon yashashning qonuniy kafolati bo'lib kelmoqda. Bozor
40

---

munosabatlariga asoslangan huquqiy dem okratik davlat, kuch­
li fuqarolik jam iyati barpo etish borasida m ustahkam poydevor 
b o iib xizm at qilmoqda»1.
Istiqlolning dastlabki yillaridayoq, m azkur Konstitutsiyada il- 
gari surilgan g‘oya va qoidalarga tayangan holda, avvalo butun 
jam iyat hayotining barcha sohalari kabi, m a’naviy qadriyatlar so­
hasida ham katta aham iyatga m olik bo'lgan davlat hokimiyati va 
boshqaruvi sohasida nihoyatda m uhim islohotlar amalga oshiril- 
di. Ushbu islohotlarning asosiy maqsadi, sobiq ittifoqdan mutlaqo 
yangi siyosiy tizimga o‘tish, ya’ni hokim iyatlar bo‘linishi kon- 
stitutsiyaviy prinsipini hayotga izchil tatbiq etish va bu borada 
hokimiyatlar o‘rtasida o ‘zaro tiyib turish va m anfaatlar muvo- 
zanatining samarali tizim ini shakllantirishga qaratilgan edi.
0 ‘tgan yillar mobaynida davlat idoralari tizim ida zamonaviy 
parlam entarizm an ’analariga mos tarzda faoliyat yurituvchi, 
ko'ppartiyaviylik asosida saylanadigan oliy vakillik organi, qonun 
chiqaruvchi idora — Oliy Majlis qaror topdi. Sud hokimiyati 
idoralari ham yangi qonunlar asosida shakllantirildi. 0 ‘zbekiston 
Respublikasi Konstitutsiyaviy sudining ta ’sis etilgani huquqiy dav­
lat sari qo‘yilgan m uhim qadam bo ‘ldi. Bunday sud 0 ‘zbekiston 
tarixida ilk bor qaror topdi va bu o‘ta m uhim huquqiy dem okra­
tik qadriyat sifatida baholandi. Konstitutsiyaviy sudning eng aso­
siy vazifasi — K onstitutsiyaning ustunligini ta ’m inlash; qonun­
lar, Prezident farm onlari, hukum at va m ahalliy davlat hokimiyati 
organlari qarorlari, shuningdek, Qoraqalpog‘iston Respublika­
si Konstitutsiyasi va qonunlarining 0 ‘zbekiston Konstitutsiyasi- 
ga mosligini nazorat qilish va bu xususda o‘z xulosasini berish- 
dan iborat.