O‘zbekistonda davlat tili va boshqa tillarning rivoji

IV.MUSTAHKAMLASH


A)Mashqlar orqali.


1- topshiriq. Darslikdagi ma'lumotlardan foydalanib, quyidagi gaplarni
sodda gap bo'yicha to'liq sintaktik tahlil qiling.
1. Ertalabki kuchli shamol maktab bog'idagi daraxtlarning mevalarini to'kib yubordi. (A. Muqimov) 2. Bu tepalikka chiqish orqada qolganyo'lning azobidan ham ortiqroqbo'ldi. (H.G'.) 3. Qizim, bunaqa yigitdan sovchi bir marta keladi! (O. Yo.) 4. Ota yuz-qo'llarini yuvgandan so'ng sal nariga borib o'tirdi. (H.N.) 5. O'quvchi bolalarga, yigit va qizlarga atab yozilgan qo'shiqlar ko'p. (Gaze tad an) 6. Sobirov (hozir u fermer xo'jaligi raisi) majlisni qisqa kirish so'zi bilan ochdi. (Gazetadan)

V.BAHOLASH MEZONI
Ishtirokiga qarab
VI.UYGA VAZIFA


1-topshiriq


Ona tili
MAVZU : Sodda gap tahlili


MAQSAD: A) ta’limiy maqsad - O’quvchilarga mavzu haqida bilim berish
B) tarbiyaviy maqsad –o’quvchilarqalbida hamkorlik ,do’stlik tuyg’ularini sinngdirish
C) rivojlantiruvchi maqsad – Gapning uyushiq bo’laklaridan nutqda o’rinli foydalanish
DARS TURI: umumlashtiruvchi
USLUB: an’anavuy
JIHOZ:darslik
DARSNING BORISHI:
I. Tashkiliy davr : A) salomlashish
. B) davomatni aniqlash
II. UY VAZIFASINI SO’RASH
A)Mashqlar orqali.


1- topshiriq. Darslikdagi ma'lumotlardan foydalanib, quyidagi gaplarni
sodda gap bo'yicha to'liq sintaktik tahlil qiling.


B)Savollar orqalli


III.YANGI MAVZU BAYONI
Tahlil namunasi
Shubhasiz, inson ilm va mehnat bilan baxtli bo'ladi.
Gapda so'zlarning bog'lanishi:
inson baxtli bo'ladi — tobe bog'lanish, moslashuv, kesim va eganing shaxs-sonda mosligi (III shaxs, birlik);
ilm bilan va mehnat bilan — teng bog'lanish, va teng bog'lovchisi orqali bog'langan;
ilm bilan baxtli bo'ladi — tobe bog'lanish, boshqaruv, bilan ko'makchisi orqali bog'langan;
mehnat bilan baxtli bo'ladi — tobe bog'lanish, boshqaruv, bilan ko'makchisi orqali bog'langan.
Gap bo'laklarini aniqlash:
Shubhasiz, inson ilm va mehnat bilan baxtli bo'ladi.
Uyushiq bo'lagi bor: ilm bilan, mehnat bilan.
Ajratilgan bo'lagi — yo'q.
Kiritma bor: shubhasiz.
Undalma — yo'q.
Gap bo'laklarining joylashuvi — me'yoriy.
Gap qurilishi tahlili:
Ifoda maqsadiga ko'ra — darak gap.
His-hayajonning ifodalanishiga ko'ra — his-hayajonsiz gap.
Tuzilishiga ko'ra — sodda gap, yoyiq sodda gap, to'liq gap, egali gap.
1- topshiriq. Darslikdagi ma'lumotlardan foydalanib, quyidagi gaplarni
sodda gap bo'yicha to'liq sintaktik tahlil qiling.
1. Ertalabki kuchli shamol maktab bog'idagi daraxtlarning mevalarini to'kib yubordi. (A. Muqimov) 2. Bu tepalikka chiqish orqada qolganyo'lning azobidan ham ortiqroqbo'ldi. (H.G'.) 3. Qizim, bunaqa yigitdan sovchi bir marta keladi! (O. Yo.) 4. Ota yuz-qo'llarini yuvgandan so'ng sal nariga borib o'tirdi. (H.N.) 5. O'quvchi bolalarga, yigit va qizlarga atab yozilgan qo'shiqlar ko'p. (Gaze tad an) 6. Sobirov (hozir u fermer xo'jaligi raisi) majlisni qisqa kirish so'zi bilan ochdi. (Gazetadan)