162
Ikki oraliqli kranlar uzunligi 16,2 m dan 27 m gacha.
Uch oraliqli kranlar uzunligi 28,2 m dan 34,8 m gacha.
Kran oralig„i o„lchamini 1,5 m bo„lib (2 osma mahkamlanish nuqtalari orasi), bunda
oraliqlar 3 m dan 15 m gacha (1,5 m dan oshib boradi).
14.6-rasm. Ko„tarma-transport uskunalari bilan jihozlangan bir oraliqli sanoat binolarining
ko„ndalang ko„rinishi:
a-osma kran bilan jihozlangan; b-ko„prik krani bilan jihozlangan; 1-yuk ko„taruvchi to„sin; 2-
harakatlanuvchi mexanizm; 3-osma yo„l; 4-elektrotall; 5-kran boshqaruvchi kabinasi; 6- kranni
yo„l bo„ylab harakatlanuvchi mexanizmi; 7-ko„taruvchi kran; 8- yuk ko„taruvchi mexanizm
bilan
jihozlangan aravacha; 9-kranosti yo„li; 10-elektr tok o„tkazgichlari.
Ko„priksimon kranlar
– katta quvvatga ega bo„lgan murakkab turdagi kranlar hisoblanadi.
Ushbu
kran yuk ko„taruvchi ko„prik (7), harakatlanuvchi mexanizm (6); yuk ko„taruvchi aravacha (8)
va boshqaruv kabinasi (5) dan tashkil topadi.Ko„priksimon kran ustunlar konsol qismiga
joylashgan to„sinlarga mahkamlangan relslar bo„yicha harakatlanadi.
YUk ko„tarish qobiliyati 1 – 520 t. Asosan 5 -30 t. li ko„prik krani qo„llaniladi. Agar kran
50/10 t. deb belgilansa, surati asosiy yukni ko„tarishi, mahraji yordamchi mexanizmni yuk
ko„tarishini belgilaydi.
Ko„priksimon kran yukni uch yo„nalishda: vertikal – yuk ko„taruvchi telejkaning yuk
ko„targichi (lebyodkasi) yordamida, ko„ndalang - yuk ko„taruvchi telejka va bo„ylama - kranning
o„zi harakat qilishi hisobiga olib boradi.
Sanoatda bo„layotgan ishning vaqt mobaynida davomiyligiga qarab ko„priksimon kranlar
quyidagi:
-
O„ta og„ir rejimli ish (K
foydal.koef.
>0.8);
-
Og„ir rejimli ish (K
foydal.koef.
= 0.4 – 0.8);
-
O„rtacha rejimli ish (K
foydal.koef.
= 0.25 – 0.4);
163
-
Engil rejimli ish (K
foydal.koef.
= 0.15 – 0.25) kranlarga bo„linadi.
Texnologik jarayoniga qarab bir oraliqda 2 ta va undan ortiq kran ishlashi mumkin. Kranlar
80 m /min. tezlikda harakat qiladi.
Kran tagidagi yo„llarining asosiy o„q chiziqlariga nisbatan joylashishiga qarab, kran oraliqlari
13,5 m dan 33,5 m gacha olinadi.
Osma va ko„priksimon kranlar asosiy yuklarni bino karkasiga uzatib berish hisobiga ishlaydi. Bu
esa sanoat binosining hajmiy-rejaviy echimiga o„z ta‟sirini o„tkazadi.
14.7-rasm.
Chorpoya krani
Shu boisdan ham, sanoat binolarini
loyihalash
davrida
kranlarni
yuk
ko„tarish qobiliyatini mumkin qadar
kamaytirish
yoki
bino
karkasiga
tushadigan ta‟sirni kamaytirish lozim.
Shu maqsadda katta o„lchamli sanoat
binolarida chorpoya kranlar ishlatiladi.
Ushbu kran katta oraliqli binolarda qo„llanilib, pol ustidagi rels bo„yicha harakatlanadi. Bunda
bino qavatlarini ham yuqori bo„lishi talab etiladi.
Do'stlaringiz bilan baham: