O'zbekiston tarixidan universal qo'llanma

22 harfdan 
iboratedi. X atchapdan 
o ‘ngga
tomon ko'ndalangiga yozilgan. Bu davrda Xitoy, Hindiston va Eron bilan 
madaniy aloqalar kengaygan. 
V asrda 
o‘rta osiyolik shishasozlar Xitoy 
hunarmandlariga rangli shisha va shisha buyumlaryasashni o'rgatadilar. 
0 ‘rta Osiyo shishasi rangdorligi, yarqiroqligi va tiniqligi jihatidan Vizantiya 
shishasidan ustun turgan. Xitoy imperatorlari o‘z saroylarini bezashda 
0 ‘rta Osiyoning 
rangli shishasidan 
foydalanganlar.
Shunday qilib, 0 ‘rta Osiyo aholisining madaniy an’analari qo‘shni 
mamlakatlar bilan o m ix ta la s h ib , ilk o'rta asrlar m adaniyatining 
shakllaníshiga xizmat qildi.
3.4. 0 ‘RTA. OSIYO TURK XOQONLIGI DAVRIDA
Xoqcnliknina tashkil topishi.
VI asr o ‘rtalarida 
Oltoy va Janubiy Si- 
birda yashagan turkiy qabilalami birlashtirgan 
Turk xoqonligi 
vujudga

---

36
keldi. Lining asoschisi 
Bumin 
edi. 
552-yili 
Bumln «xoqon» deb e ’lon 
qilindi. 
Oltoy 
xoqonlikning markazietib belgilanadi. Turklarning g'arbga 
yurishlariga 
Istami
boshchilikqildi. Jnga 
«Yabg'uxoqon» 
deganunvon 
berlladl. T ez orada Yettisuv va SharqlyTurkistonga tutashgan yurtlarda 
yashovchi turkiy qabilalar bo'ysundiriladi. 
555-yiliyoq 
turklar Sirdaryo va 
Oral dengizi bo'ylarigacha cho'zilgan keng olkalarni zabt etadl. Xoqonlik 
chegarasi Eftaliylardavlati hududlariga boribyondashadl. 558-yiliturkiylar 
Yoyiq (Ural va Itil (Volga) bo'ylarini zabt etadi. 
5 7 5 - 576-yillarda 
Shimoliy 
Kavkaznlng bepoyon yerlarini egallab, Qrim yarimoroliga kirib boradilar. 
SosoniylarToxariston va Chag'oniyonni eftall/lardan tortib oladilar.
T u rk xoqonliginlng eftallyiarga dushmanlik munosabati xoqonlikni 
Eron, so'ngra Vizantiya bilan yaqinlashtlrdl. Ayniqsa, sosoniylar Eftaliylar 
davlati ning tamomila barbod bo'lishidan manfaatdor edllar.