O’zbekiston respubliksi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi mirzo ulug’bek nomidagi o’zbekiston milliy universiteti minerallar

Minerallarning mo‘rtligi va bolg‘alanishi. Minerallarning diagnostik belgilari sifatida foydalanish mumkin bo‘lgan mexanik xossalaridan mo‘rtligi va bolg‘alanishini ko‘rsatib o‘tish mumkin. Mo‘rtlik deb bosim ostida yoki zarbadan moddaning burdalanish xossasiga aytiladi. Bolg‘alanishi deganda moddalarning bosim ostida yupqa plastinkalarga yalpoqlanishi va plastik bo‘lishi tushuniladi.

Minerallarning boshqa xossalari. Ba’zi minerallar o‘zlari uchun alohida, faqat ulargagina xos bo‘lgan xossalarga - magnitligi, mazasi, hidi, radioaktivligi, xlorid kislota bilan reaksiyaga kirishi va boshqa belgilarga ega bo‘ladi. Barcha minerallar ham alohida xossalarga egamas, ammo ularning bo‘lishi diagnostika vazifalarini echishni osonlashtiradi.

Minerallarning boshqa xossalari. Ba’zi minerallar o‘zlari uchun alohida, faqat ulargagina xos bo‘lgan xossalarga - magnitligi, mazasi, hidi, radioaktivligi, xlorid kislota bilan reaksiyaga kirishi va boshqa belgilarga ega bo‘ladi. Barcha minerallar ham alohida xossalarga egamas, ammo ularning bo‘lishi diagnostika vazifalarini echishni osonlashtiradi.

Minerallarning magnitligi. Magnitlikni aniqlash uchun kuchli, yaxshisi magnitning taqasimon shakllari kerak bo‘ladi. Mineralning magnitligi uning kukuni bo‘yicha aniqlanadi.

Minerallarning mazasi. Sho‘r maza galitga (osh tuzi), achchiq-sho‘r esa silvinga xos. Bundan tashqari bu minerallar suvda oson eriydi va gigroskopiklik - suv yutish xususiyatiga ega bo‘ladi.

Minerallarning hidi. Oltingugurt, ayniqsa agar uning ikki namunasi bir-biriga urilsa o‘ziga xos hid chiqaradi. Arsenopirit ajratmalari ishqalanganda sarimsoq piyoz hidini taratadi.

Nurning ikkilanib sinishi. Nurning ikkilanib sinishi – bu anizotrop kristallar orqali nur o‘tganda yorug‘lik nurining ikkiga ajralishidir.

Nurning ikkilanib sinishi. Nurning ikkilanib sinishi – bu anizotrop kristallar orqali nur o‘tganda yorug‘lik nurining ikkiga ajralishidir.