O’zbekiston respubliksi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi mirzo ulug’bek nomidagi o’zbekiston milliy universiteti minerallar

Jeoda deb mineral modda (ametist, kalsit, tog‘ billuri) bilan qisman to‘ldirilgan yirik sekretsiyalarga aytiladi. Ular minerallashgan eritmalarning tog‘ jinslari bo‘shliqlariga kirib borishi tufayli bo‘shliq devorida druzasimon kristallanish natijasida vujudga keladi va markaziy qismida bo‘shliq mavjudligi bilan xarakterlanadi.

Kristall moddalar haqida qisqacha ma’lumotlar. Barcha kristall moddalar, amorf moddalardan farqli o‘laroq, kristall panjaralar — material nuqtalar (atomlar, molekulalar, ionlar va ularning guruhlari) fazoda aniq geometrik qonuniy o‘rinni egallagan bir jinsli cheksiz vektorial qurilmalar mavjudligi orqali ifodalangan qonuniy ichki tuzilishga ega.

Kristall moddalar haqida qisqacha ma’lumotlar. Barcha kristall moddalar, amorf moddalardan farqli o‘laroq, kristall panjaralar — material nuqtalar (atomlar, molekulalar, ionlar va ularning guruhlari) fazoda aniq geometrik qonuniy o‘rinni egallagan bir jinsli cheksiz vektorial qurilmalar mavjudligi orqali ifodalangan qonuniy ichki tuzilishga ega.

Minerallarning morfologik xususiyatlari. Tabiatda qattiq minerallar asosan noto‘g‘ri shakllardagi donalar holida tarqalgan bo‘lib, shakli va o‘lchamiga bog‘liq bo‘lmasdan ichki kristall tuzilishga ega bo‘ladi.

Kristallarning qo‘shaloqlari. Qo‘shaloq deb bir mineral ikki kristallining birga o‘sganligiga aytiladi. Qo‘shaloqlarning hosil bo‘lishi eritmada vujudga kelgan kristallchalarning o‘sishi vaqtida bir-biriga tutashishi va mexanik ta’siri va kristall moddalarning polimorf o‘zgarishi tufayli kelib chiqadi

Minerallarning optik xossalari

Minerallarning optik xossalari

Minerallarning shaffofligi. Shaffoflik - bu minerallarning yorug‘lik nurini sindirmasdan turib o‘zidan o‘tkazish xususiyatidir. Shaffoflik mineralning kristall strukturasi, rangining yorqinligi, mayda dispers qattiq va gaz-suyuq qo‘shimchalarning mavjudligi, ularning tuzilishi, tarkibi va hosil bo‘lish sharoitlari xususiyatlari bilan bog‘liq. Minerallar shaffoflik darajasi bo‘yicha shaffof, yarimshaffof, chetlari oqaruvchi, noshaffof turlarga bo‘linadi.