O’zbekiston respublikasi qishloq xo’jaligi vazirligi andijon qishloq xo‘jaligi va agrotexnologiyalar inistituti

Uzumni saqlash usulining uning sifatiga ta’siri 
(Z. Korobkina ma’lumoti) 
Uzumning navi 
Saqlash 
muddati, tun 
Og’irligining 
kamayishi, % 
Buzilganlari, 
% 
Umumiy 
yo’qotish, % 
Erto’lada saqlaganda 
Ararati 
100 
29,34 
0,68 
30,02 

---

31 
 
Msxali 
108 
28,04 
1,97 
30,01 
Sovutgichda saqlaganda 
Ararati 
200 
4 12 
0 
4,12 
Msxali 
200 
5 02 
0,82 
5,84 
 
Dastlabki sovitish bo’lmasi bo’lmagan omborlarda avval bo’lmaning 30–40% uzum joylashtiriladi, 
3–4 kundan keyin yana ma’lum qismi uzum bilan to’ldiriladi. 
Odatda, uzumning O’rta Osiyoda yetishtiriladigan xo’raki navlari 3–5

S  haroratga chidaydi.  SHu 
sababli  saqlash  uchun  normal  harorat  -1–0

S  hisoblanadi.  Uzum  saqlash  jarayonida  ana  shu  harorat 
doimiy bo’lishi lozim. 
Havoning  nisbiy  namligi  85–90%  atrofida  bo’ladi.  Agar  80%  dan  kam  bo’lsa,  uzumning  bandi 
so’liy boshlaydi. 
Havoning  harorati  -2

S  past  bo’lmasligi  lozim.  Aks  holda  mevalar  muzlab  qolishi  va  moddalar 
almashinuvi jarayoni buzilishi mumkin. Uzum muzlaganda o’z xossasini qayta tiklamaydi. 
Sovutish  batareyalariga  yaqin  joydagi  uzum  muzlab  qolmasligi  uchun  batareyalar  poliyetilen 
plyonka  yoki  qop  mato  bilan  to’sib  qo’yiladi.  Saqlanuvchanligi  yuqori  bo’lgan  uzumlarni 
sovutgichlarning ichkari qismiga joylashtirish lozim. 
Saqlanadigan uzumning holatini muntazam tekshirib borish uchun ularning eni to’rt qator  yashik 
enidan  oshmasligi  lozim.  Har  qator  orasida  yo’lakcha  qo’yilishi  lozim.  YAshiklarning  qavati  10–12 
qilib, sovutish va yoritish asboblaridan 50–60 sm, devordan esa 30–40 sm nariga taxlanadi. 
Uzumni  saqlashda  turli  xil  antiseptik  vositalardan  foydalaniladi.  Bunda  oltingugurt  va  kaliy 
metabisulfit kabi moddalardan foydalaniladi. 
Fumigatsiya  yo’li  bilan  qisqa  muddatli  ishlov  berishda  omborning  1  m
3
  ga  3–5  g  hisobidan 
oltingugurt yondiriladi. Sulfit angidridni uzum joylashgan bo’lmaga ballonda ham yuborish mumkin. 
Sulfit  angidrid  gazi  ombor  havosi  bilan  aralashib  ketishi  uchun  gaz  berish  vaqtida  ventilyatorni 
ishga tushirish lozim. Ishlovdan keyin bo’lma shamollatiladi. 
Kaliy metabisulfit esa tabletka holida bevosita uzum joylangan yashiklarga solib qo’yiladi. U asta-
sekin parchalanib sulfit angidrid ajratib chiqaradi. Ana shunday usulda uzumnn saqlashda gazli muhit 
hosil bo’ladi. 
Uzumni  poliyetilen  plyonka  materiallaridan  tayyorlangan  qoplarda  saqlash  ham  yaxshi  natija 
beradi. Oz miqdordagi uzumni sun’iy sovutish qo’llanilmaydigan yertulalardan saqlasa bo’ladi.