O’zbekiston respublikasi qishloq xo’jaligi vazirligi andijon qishloq xo‘jaligi va agrotexnologiyalar inistituti

CHuchuk  qalampir.
  «YAngp  uzilgan  chuchuk  qalampnr»  GOST  13908—68  talabiga  ko’ra 
iste’mol qilish uchun va qayta ishlash uchun topshiriladi.  
Kartoshka.
  Kartoshka  sifatini  GOST  7176—86  «Oziq-ovqatbop  yangi  kovlangan  kartoshka» 
belgilaydi.  Kartoshka  tayyorlash  va  jo’natish  muddatiga  ko’ra  ertapshpar  (1  sentyabrgacha 
tayyorlaiadi  va  jo’natiladi)  va  «kechpisharga    (1  seityabrdan  keyin  tayyorlanadn  va  jo’natiladi)  
bo’linadi.  Kartoshkaning  asosiy  sifat  ko’rsatkichi  uning  tashqi  ko’rinishi,  o’lchamlari,    yo’l 
qo’yiladigan nuqsonlari, tozaligi hisoblanadi. Tugu-naklarining tashqi ko’rinigan butun, quruq. toza, 
sog’lom, o’sib ketmagan, so’limagan, kechki navlarining po’sti qalin bo’lishi kerak. Tugunaklarining 
o’lchami  ularning  shakllari  va  ekiladigan  rayonlariga  ko’ra  tabaqalashtirilgan.  O’rta  Osiyo  uchun 
tugunaklarining  diametri  ertagi  kartoshkaning  yumaloq-oval  shakli  uchun  30  m.m  ga,  kechkisini  35 
mm ga, cho’ziq shakldagii uchun esa shunga muvofiq ravishda 25—30 mm ga to’g’ri kelishi kerak. 
Belgilangan o’lchamlardan kichik bo’lishidagi tafovut 10—20 mm (lekin ko’pi bilan 5%) bo’lishiga 
ruxsat  etiladi.  O’sib  ketgan  va  2  sm
2 
.dan  ko’p  miqdorda  ko’kish  tus  olgan  tugunaklar  2%  gacha 
bo’lshniga ruxsat etiladi.  

---

35 
 
Ho’l,  quruq va halqali chirish  kasalliklari va  fitoftor bilan zararlangan tugunaklarning bo’lishiga 
ruxsat  etilmaydi.  Sovuq  urgan,  nami  qochgan  tugunaklarning  aralashib  qolishiga  ham  yo’l  qo’yib 
bo’lmaydi. Tugunaklarga ilashgan tuproq miqdorn ham 1 % dan oshmasligi lozim. 
Poliz mahsudotlarining sifatiga qo’yiladigan asosiy talablar quydagilardan iborat.  
Qovun.
  «YAngi  uzilgan  xo’raki  qovunlar»  GOST  7178—85  talabiga  muvofiq  tayyorlash 
punktlarida qabul qilinadi. Ular pishgan, kasallik belgilarn yo’q bo’lishi lozim. Ertagi, mayda hosilli, 
duksimon  navlarining  diametrn  kamida  10  va  o’rtagi,  kechki,  shuningdek,  yumaloq  oval 
shakldagilarniki 15 sm bo’lishi kerak. 
Tirnalgan  va  qirqilgan  joylari  bitib  qolgan  qovunlar  yaroqlp  hnsoblaiadi.  Bpr  partiyada  sngil 
zararlangan  qovunlar  5%  gacha  bo’lishiga  va  bir  xil  muddatda  pishadigan  boshqa  navlardan  10% 
gacha aralashishiga ruxsat etiladi. 
Tarvuz.
  «YAngi  uzilgan  tarvuzlar»  GOST  7177—80  talabiga  ko’ra  tayyorlash  punktlariga 
topshiriladi. Tarvuz yetilgan. yaxlit, sershira, niq etli, po’stining rangi va yarqiroqligi shu navga mos 
kelishi  lozim.  Eng  katta  tarvuzning  diametri  kamida  15,  ertagi  navlar  uchun  kamida        12      sm   
belgilangan.  
YUklab jo’natiladigan joylarda bir partiyada pishib o’tib ketgan va pishgan tarvuzlarning miqdori 
3%  gacha  bo’lishiga  ruxsat  etiladi.  yengil  zararlangan  tarvuzlar  ortilmaydi.  Tashish  vaqtida  yengil 
shikastlangan tarvuzlar 8% gacha bo’lishiga yo’l qo’yiladi.  
Bir partiyaga bir muddatda pishadigan boshqa navlardan 10% gacha aralashgan bo’lishi mumkin. 
Bosilgan,  ezilgan,  yorilgan,  kasallik  va  zararkunaidalardan  zararlangan  hamda  chirigan  tarvuzlar 
standart xisoblanmaydi.