O’zbekiston respublikasi qishloq xo’jaligi vazirligi andijon qishloq xo‘jaligi va agrotexnologiyalar inistituti

Meva-sabzavotlarni quritish harorati va vaqti 
Meva va sabzavot turi 
Quritish harorati, 
0
C 
Quritish vaqti, daqiqa 
Kartoshka 
150 
5 
Karam 
145 
3 
Lavlagi 
145 
3 
Sabzi 
140 
3 
Piyoz 
135 
O 
Olma 
135 
6 
TSitrus mevalar 
135 
6 
 
Eslatma:
  5  gramm  namuna  uchun  hisoblangan  quritilgan  namuna  2-3  daqiqa 
eksikatorda sovutiladi va tez fursatda 0,01 grammgacha aniqlikda tortiladi. 
Yorugʻlik  oyna  orqali  prizmalardan  oʻtayotganida  suyuqlikdagi  quruq  modda 
miqdoriga qarab sinadi va okulyarga tushadi. 
Labaratoriya  refraktometri  bilan  ishlayotganda  avval  20 
0 
C  haroratda  ikki  tomchi 
distillangan  suv  okulyarga  quyiladi  va  uskuna  0  raqamini  koʻrsatsa  ishga  tayyor 
hisoblanadi. 
Prizmalar  yaxshilab  marli  bilan  artiladi.  Keyin  maxsus  shisha  tayoqcha  bilan 
aniqlanadigan  sharbatdan  ular  orasiga  ikki  tomchi  quyiladi.  agar  olinadigan  sharbat 
quyuq  boʻlsa  u  sovutilgan  mahsulotdan  ikki  qavat  doka  orqali  ikki  tomchi  siqiladi  va 
refraktometr  prizmasiga  quyiladi.  Prizmalar  birlashtiriladi  va  okulyarga  qaraladi. 
Okulyar oʻqi atrofida aylanadi va yuqoridan pastga tushirilayotganida oq va qora yarim 
doiraning chegarasiga quti chizmasi keltiriladi. 
Uskunaning  okulyarida  ikkita  shkala  bor,  chap  tomonidagi  yorugʻlikni  sinishi 
natijasida keltirilgan raqamlar, oʻng tomonida esa quruq moddaning koʻrsatkichlari. 
Oʻng  tomonidagi  koʻrsatkichda  0  dan  50%  gacha  har  bir  boʻlimi  0,2  foizni 
koʻrsatadi, 50 dan 95% esa - 0,1 foizgacha. 
Dala  sharoitida  ishlash  uchun  maxsus  dala  refraktometri  qoʻllaniladi.  Bu 
refraktometrning qutisi bor, unga yana pichoq, qoʻlda siqiladigan zichlovchi va tozalash 
supurgisi solinadi. Bu reftaktometr shkala koʻrsatkichi 0 dan 30 foizgacha boʻlib, har bir 
boʻlimi 1% ni bildiradi. 
Quruq  modda  quyidagicha  aniqlanadi:  refraktometr  qopqogʻi  ochiladi,  1-2  tomchi 
oʻrganilayotgan  suyuqlik  tomiziladi.  Linzaning  orqa  tomoni  yorugʻlikka  qaratiladi  va 
okulyar kuzatiladi va quruq modda miqdori juda ham aniq boʻlmagan holda koʻrinadi. 
ammo amaliyotda bu usul taxminiy boʻlsada samarali usul hisoblanadi. 
Ilmiy  labaratoriyalarda  umumiy  quruq  modda  miqdorini  aniqlashda  oʻzgarmas 
vaznga yetguncha qizdirish usuli keng qoʻlla-niladi. Bu usul quruq moddalarni Yuqori 
aniqlikda tahlil qilishda qoʻllaniladi.