Ozbekiston respublikasi oliy va

B. Reaksiya boshlanish vaqtidan eritma rangi o’zgarishigacha bo’lgan vaqt oralig’ini o’lchash

Kerakli asbob va reaktivlar: 8 ta 100 ml li stakan, 0,1 ml bo’linmali 30 ml li 4 ta pipetka, aralashtirish uchun shisha tayoqchalar, eritmalar: 0,1 N (NH₄)₂S₂O₈; 0,5 N KI; 0,5 N H₂SO₄; 0,0005 N mis kuporosi (0,06 g/l CuSO₄5H₂O); 0,00067 N temir kuporosi (0,09 g/l FeSO₄7H₂O); 0,1 N (NH₄ )₂MoO₄; yangi tayyorlangan kraxmal eritmasi.

Ishning borishi. 1-tajriba. Oq qog’ozga 2 qator qilib 8 ta 100 ml li stakan qo’yiladi. 1–qatordagi stakanlarga jadvalning 1–qatorida ko’rsatilgan miqdorda ammoniy persulfat va sulfat kislota eritmalaridan, 2–qatordagi stakanlarga esa, jadvaldning 2–qatorida berilgan miqdorda mis va temir kuporosi, kaliy yodid eritmalaridan quyiladi.

2–qatordagi birinchi stakanning eritmasini darhol 1–qatordagi birinchi stakanga quyiladi (reaksiyaning boshlanish vaqti). Bunda eritmani shisha tayoqcha bilan aralashtirib turiladi va rang hosil bo’lgan vaqt belgilinadi. Ikkinchi, uchinchi va to’rtinchi stakanlar jufti bilan ham shunday qilinadi.

1 – qator	H2SO4 – 10 ml	H2SO4 – 10 ml	H2SO4 – 10 ml	H2SO4 – 10 ml
	(NH4)2S2O8 10 ml	(NH4)2S2O8 10 ml	(NH4)2S2O8 10 ml	(NH4)2S2O8 10 ml
	Kraxmal – 1 ml	Kraxmal – 1 ml	Kraxmal – 1 ml	Kraxmal – 1 ml
2 – qator	KI – 5 ml	KI – 5 ml	KI – 5 ml	KI – 5 ml
		FeSO4 – 5 ml	CuSO4 – 5 ml	CuSO4 – 5 ml FeSO4 – 5 ml
	Suv – 19 ml	Suv – 14 ml	Suv – 14 ml	Suv – 9 ml
Rang hosil bo’lish vaqti

2-tajriba. 200 ml li 2 ta stakanga 30 ml dan ammoniy persulfat, sulfat kislota eritmalari va 1 ml kraxmal eritmasidan quyiladi. Bir vaqtda 1–stakanga 5 ml KI eritmasi, 2–stakanga 5 ml KI eritmasi va 5 ml distillangan suvda eritilgan 2 tomchi ammoniy molibdat eritmasidan quyiladi.

1 – va 2 – stakandagi rang hosil bo’lish tezligiga ahamiyat bering.

Ishning hisoboti. Olingan ma’lumotlarni jadvalga yozish.

Nazorat savollari

1. 
   Kimyoviy reaksiya tezligi deb nimaga aytiladi?
   
2. 
   Kimyoviy reaksiyalar tezligi qanday omillarga bog’liq?
   
3. 
   Ikkita katalizatorning birgalikda reaksiyada ishtiroki kimyoviy reaksiya tezligiga qanday ta’sir ko’rsatadi?