O‘zbekiston respublikasi oliy va

Achitilgan  qaymoq  (smetana).  Achitilgan  qaymoq  (smetana)  rus  milliy 
mahsuloti hisoblanadi. Achitilgan qaymoq – bu shirin qaymoqni pasterizatsiyalab, 
unga  sof  sut  kislotasi  bakteriyalari  tomizg‘ilari  qo‘shib  ivitish  natijasida  olingan 

---

 
105 
mahsulotdir.  Achitilgan  qaymoq  boshqa  achitilgan  sut  mahsulotlaridan  yuqori 
energiya  berish  qobiliyatiga  egaligi  bilan  ajralib  turadi.  Achitilgan  qaymoq 
tayyorlash  jarayonida  oqsil  tarkibida  bo‘ladigan  ijobiy  o‘zgarishlar  bu 
mahsulotning  shirin  qaymoqqa  nisbatan  organizmda  tez  va  yaxshiroq  hazm 
bo‘lishini ta’minlaydi. 
Achitilgan 
qaymoqlarning 
sifati 
organoleptik 
va 
fizik-kimyoviy 
ko‘rsatkichlari  asosida  baholanadi.  Tegishli  standartlar  talabi  bo‘yicha  achitilgan 
qaymoqning  konsistensiyasi  bir  xil,  ma’lum  darajada  quyuq  bo‘lishi  kerak. 
YOg‘lilik darajasi  20,  25,  30%  bo‘lgan  achitilgan  qaymoqlarning konsistensiyasi 
juda  quyuq  bo‘lmagan,  ozroq  yopishqoq  bo‘lib,  ma’lum  darajada  havo 
pufakchalari  ajralib  turilishiga  yo‘l  qo‘yiladi.  YOg‘liligi  14%  bo‘lgan  achitilgan 
qaymoqlarda esa ozroq darajada oqsil quyqalari  bo‘lishi mumkin. YOg‘liligi 40% 
bo‘lgan achitilgan qaymoqlarning konsistensiyasi esa zich bo‘lishi kerak. 
Achitilgan  qaymoqlarning  ta’mi  va  hidi  yoqimli  nordonroq,  achitilgan 
mahsulotga  xos,  begona  hidlarsiz  va  ta’mlarsiz  bo‘lishi  kerak.  YOg‘lilik  darajasi 
40%  bo‘lgan  achitilgan  qaymoqdan  boshqalarida  ozroq  darajada  em-xashak  va 
idish  ta’mi  bo‘lishiga  yo‘l  qo‘yiladi.  Achitilgan  qaymoqlarning  rangi  hamma 
qismlarida bir xil, oq rangdan to oq-krem ranggacha bo‘ladi. 
Achitilgan  qaymoqlarda  uchraydigan  nuqsonlar  ham  sut  va  achitilgan  sut 
mahsulotlarida uchraydigan nuqsonlardan deyarli farq qilmaydi.  
YUqorida  qayd  etganimizdek  oziq  –  ovqat  sanoatda  xilma-xil 
assortimentdagi  achitilgan  qaymoqlar  ishlab  chiqariladi.  Bularga  Parhezbop, 
Oshxonabop,  25,  30  va  36%  yog‘lilikdagi,  Lyubitelskiy,  Krestyanskiy  kabi 
achitilgan qaymoqlar kiradi. Fizik-kimyoviy ko‘rsatkichlari bo‘yicha ular quyidagi 
8-jadval talablarga javob berishi kerak.