O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta ta’lim vazirligi nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogik universiteti jahon sivilizatsiya tarixi (Metodik qo’llanma) (To’ldirilgan 2-nashr) история мировой цивилизации

“uzun to'lqinlari")
XVIII asr ohiridagi sanoat inqilobidan boshlab 
olib boilgan. Lekin 
F.Brodil 
ulaming hisobini olib borish nuqtasini ikki yuz orqada 
XV asrdan boshlaydi. Amerikalik olimlar 
J.Modelskiy 
va U.Tomsonlar uzoq 
muddatli sikllaming paydo bo'lishni (Kondratevning 
“uzun to'lqinlar"
ini) Hitoyda 
930 yilda bozor iqtisodiyotining paydo bo'lishi bilian boshlaydi. “Bozor 
iqtisodiyotining evalutsion potcnsiali yalpi istiqbollar nuqtai nazaridan nataqat uning 
murakkablashuvi va yuqori urbanizatsiya sharoitlarida o'sib boruvchi iqtisoslashuvi 
bilan emas balki, yangilik kiritish to'lqinlarida ischil bir - birini almashtiruvchi, 
iqtisodiyotga - qog’oz 
pul moliya tizimi, o'q otuvchi qurol, okeanga suzish 
imkoniyatini bergan kompas kabi mashhur kashfiyotlar yordami bilan iqtisodiyotga 
yangi hayot bag’ishlaydilar. Agar kashfiyotlami o'zi mavjud bo'lsa, ulaming asosida 
paydo bo'lgan yangiliklar yakka holda paydo bo'lmaydi, balki guruh bo'lib, 
Kondratevning ilk to'lqinlariga boshlang’ich impuls beradi. Shunday qilib, 
Kondratev to'lqinlari o ta mdumental shaklda eramizning birinch va ikkinchi ming 
yilliklari oralig’ida 
Hitoyda
tog’ildi, keyin 
Buyuk ipakyo'li
orqali 
Italiyaga 
ко"chib 
o'tdi va jadallashib XV asrda 
Niderlandiya 
va 
Belgiyada 
hukmron bo'lgan okean 
savdosi bilan mustahkamlanib yetuklikka erishdi.
Tayanch iboralar: 
L.Morgan, F.Engels, K. Marks, ijtimoiy - iqtisodiy 
formatsiyalar, kommunistik, jamiyatshunoslik, xususiy mulkchilik, empirik, insoniyat 
mehnati, estetik baholash, ilmiy mantiq, avloddan - avlodga merosiy uzatish 
qobiliyati, 
materialistlar, 
idealistlar, 
tarixiy 
progress, 
Homo 
sapines, 
davrlashtirishning mezonlari, evolyutsion rivojlanish, texnologik tizim.