O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus

SON TUSHUNCHASINING KENGAYISHI. 

Ayrim  buyumlarni  sanashda  bir  (1)  soni  eng  kichik  son  bo’ladi.  Uni 

ulushlarga  bo’lish  kerak  bo’lmaydi,  ko’pincha  mumkin  ham  emas  (mayday 

toshlarni sanaganimizda ikkita toshga uchinchi toshning yarimini qo’shganda ham 

bari  bir 

2

1

2

  ga  tosh  bo’lmasdan  uchta  tosh  bo’ladi,  majlisda  esa 

2

1

2

  kishilik 

---

 

10 

prezidium 

saylash 

ham 

mumkin 

emas). 

Biroq, 

miqdorlarni 

xomaki 

o’lchaganimizda,  masalan,  uzo’nlikni  qadamlab  o’lchaganimizda  birlikni 

ulushlarga bo’lishga to’g’ri keladi, 

2

1

2

qadam va hokazo.  

 Shu sababli qadimgi zamonlardayoq kasr son tushunchasi vujudga kelgan (11, 16 

va  11,  31  ga  teng).  Keyinchalik  son  tushunchasini  yana  ham  kengaytirish  kerak 

bo’lib qolgan. Natijada irratsional sonlar, manfiy sonlar, kompleks sonlar vujudga 

kelgan.  

 Ancha  vaqt  o’tgandan  keyin  sonlar  oilasiga  nol  qo’shildi.  Dastlab  “nol”  so’zi 

sonning yo’qligini bildirgan (lotincha nullum so’zining tom ma’nosi “xech narsa“ 

demakdir). Haqiqatdan, agar, 3dan 3ni olsak hech narsa qolmaydi : manfiy sonlarni 

tekshira  boshlansagina  bu  “  hech  narsa”ni  son  deb  hisoblashga  asos  paydo 

bo’lmaydi.