O’zbеkiston Rеspublikasi Oliy va o`rta maxsus

Magnit induksiya vektori uchun superpozitsiya prinsipi. Elektr maydon uchun bajarilgani kabi magnit maydon uchun ham superpozitsiya prinsipi o'rinlidir.
Aylanma tokning magnit maydoni. Bio — Savar — Laplas qonunidan foydalanib, r radiusli, I—tok oqayotgan aylanma o'tkazgichning markazidagi (ya'ni 0 nuqtadagi) magnit maydon induksiyasini topaylik. Buning uchun o'tkazgichni n ta qismchalarga bo'lib chiqamiz.
Parallel toklarning o'zaro ta'siri
Mazmuni: tokli o'tkazgichning ta'siri; parallel toklarning o'zaro ta'siri; tok kuchining birligi.
Tokli o'tkazgichning ta'siri. Amper qonunini ikkita tokning o'zaro ta'sir kuchini aniqlashda ham qo'llash mumkin. Bir jinsli, izotrop, magnit singdiruvchanligi µ bo'lgan muhitda bir-biridan d masofa ikkita parallel to'g'ri o'tkazgichlar 1 va 2 joylashgan. Ulardan bir xil yo'nalishda I_x va I₂ toklar oqayotgan bo'lsin . I₁ tok oqayotgan birinchi o'tkazgich o'z atrofida magnit maydoni hosil qiladi va bu magnit maydoni I₂ tok oqayotgan ikkinchi o'tkazgichga ta'sir ko'rsatadi. Ikkinchi o'tkazgichdan ixtiyoriy Δl_i;- elementni ajratamiz.
Parallel toklarning o'zaro ta'siri. Endi teskari hol, birinchi o'tkazgich ikkinchisi hosil qilgan magnit maydonda turgan holni qaraylik.
Parallel toklarning ta'sir kuchi o'tkazgichlardan oqayotgan tok kuchlarining ko'paytmasiga to'g'ri, oralaridagi masofaga teskari proporsionaldir.
Tok kuchining birligi. SI dagi asosiy birliklardan biri — amper (A), tokli o'tkazgichlarning magnit ta'siriga asosan aniqlangan va fransuz fizigi A.Amper sharafiga shunday nomlangan.
1 A — bo'shliqda bir-biridan 1 m masofada parallel joylashgan, ingichka to'g'ri, cheksiz uzun o'tkazgichlardan o'tganida bu o'tkazgichlar orasida ular uzunligining har bir metriga 2 • 10^-7 N o'zaro ta'sir kuchi vujudga keltiradigan o'zgarmas tok kuchidir.
Sinov savollari
1. Tokli o'tkazgichning boshqa tokli o'tkazgich elementiga ta'sir kuchi. 2. Parallel toklarning o'zaro ta'sir kuchi. 3. SI da tok kuchining birligi nima? 4. 1A qanday tokning kuchi? 5. Magnit doimiysining qiymati.