O’zbеkiston Rеspublikasi Oliy va o`rta maxsus

Tokli kontur. Biz fizikada turli modellardan foydalanishning ahamiyati haqida so'z yuritgan edik. Masalan, elektr maydonni o'rganishda nuqtaviy zaryad, ya'ni o'z maydoni bilan o'rganilayotgan maydonni o'zgartira olmaydigan zaryad tushunchasidan foydalanganmiz. Magnit maydonni o'rganishda esa tokli yopiq kontur (tokli kontur) tushunchasidan foydalaniladi. Tokli konturning o'lchamlari magnit maydon hosil qilgan tokkacha bo'lgan masofalarga nisbatan juda kichik va uning maydoni o'rganilayotgan maydonni o'zgartira olmaydi deb hisoblaymiz. Konturning fazodagi yo'nalishi esa uning normali bilan aniqlanadi .
Normalning musbat yo'nalishi o'ng parma qoidasi bilan aniqla­nadi, ya'ni normal n ning yo'nalishi parmaning ilgarilanma harakati bilan mos kelsa, konturdagi tokning yo'nalishi parma dastasining harakat yo'nalishi bilan mos kelishi kerak.
Tajribaning ko'rsatishicha, magnit maydon tokli konturga (sinash konturiga) yo'naltiruvchi ta'sir ko'rsatar ekan. Agar konturdagi tokning yo'nalishi o'zgartirilsa,
konturning joylashishi 180° ga o'zgaradi. Bu magnit maydonning ma'lum yo'nalishga ega ekanligining natijasidir. Berilgan nuqtada magnit maydonning yo'nalishi sifatida tokli kon­turning musbat normali bilan mos keluvchi yo'nalish qabul qilinadi. Shuningdek, u shu nuqtada joylashgan magnit strelkasining shimoliy qutbiga ta'sir etadigan kuchning yo'nalishi bilan mos keladi.
Konturning magnit momenti. Yuqorida ko'rib o'tganimizdek, mag­nit maydoniga kiritilgan tokli konturga magnit maydoni tomonidan aylantiruvchi kuch momenti M ta'sir qiladi. Tajribalarning ko'rsa­tishicha, magnit maydonning berilgan nuqtasi uchun tokli konturga ta'sir etuvchi kuchlar momenti M_max konturning magnit momenti f_m ning magnit maydonni miqdoran xarakterlovchi kattalik, magnit induksiya vektori В ga vektorial ko'paytmasiga teng:
M_max=[P_m ·B].
Magnit maydonning induksiya vektori. Magnit maydon kuchlanganligi
Mazmuni: magnit induksiya; magnit induksiyasining birligi; magnit induksiyasi chiziqlari; muhitning magnit singdiruvchanligi; magnit maydon induksiyasi va mikrotoklar.