O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus talim vazirligi

3.9-rasm. Nasos stansiyasini sutkalik aktiv elektr energiyasining energetik diagrammasi, belgilanishlar 3.2-rasmga o‘xshash

Sanoat korxonasi sexining bir oydagi elektr balansi. Boshlang‘ich ma’lumotlar: Misol sifatida korxonaning remont mexanika sexi ko‘rib chiqilgan. Sex 10/22 kVt kuchlanishli ikkita nimstansiyaga ega. 1 nimstansiya har bir 560 kVA quvvatli ikkita transformator bilan, 2 nimstansiya esa yana 560 kVA li 1 ta transformator bilan jixozlangan. Nimstansiyalarning transformatorlari aktiv va reaktiv energiya xisoblagichlari bilan ta’min-langan. Nimstansiyadan chiquvchi har bir aktiv energiya xisoblagichlariga ega.
Korxona dam olish kunlari bilan uch smenada ishlaydi. Smenalar bo‘yicha korxonaning elektr energiyasi bo‘yicha yuklanishi quyidagicha:
1-nimstansiya uchun : K_z,g=0,75; K_z,g=0,675;
2-nimstansiya uchun : K_z,g=0,736; K_z,g=0,314;
Sex elektr balansnig tarkibiy qismlari. Energetik tizimdagi olingan qiymatlar (xisoblagichlar bilan aniqlangan):
E_a=736000 kVts; E_r=497000 kVts;
Sex ichida ishlab chiqarilgan
a) Aktiv elektr energiya E_a=0
v) Statik kondensatorlarning reaktiv energiyasi
E_r=Q_nomT=325720=234000 kvars
Tashqi ist’molchilarga berilgan energiya (xisoblagichlar bo‘yicha aniq-lanadi)
E_r=2920 kVts; E_r=0
Sex ichida iste’mol qilingan energiya
E_a=736-2 920=733 080 kVts; E_r=497 000+234 000=731 000 kvars
Umumsexdagi yordamchi xizmatlar (kompressor, elektrotransport, yordamchi sexlar va boshqalar) uchun elektr energiyasining sarfi alohida xisoblagichlar aniqlanadi
E_a=23 400 kVts; E_r=15 010 kvars
Sex ichidagi yordamchi xizmatlar (kranlar, yordamchi instrument sexlari, yoritish va boshqalar) uchun elektr energiyasining sarfi faqat ular xisoblagichlar bilan ta’minlangan aloxida (texnologik yuklamaga nisbatan) liniyalar orqali ta’minlansa, ko‘rib chiqilayotgan xolat uchun:
E_a=23 700 kVts; E_r=6100 kvars
Elektr energiyasining isroflari:
(3.5)-(3.9), (3.12) ifodalar orqali xisoblangan tarmoqdagi isroflar
E_a=13 800 kVts; E_r=700 kvars
(3.15 va 3.16) ifodalar orqali xisoblangan transformatordagi isroflar
E_a=19 810 kVts; E_r=119 000 kvars
Tarmoq va transformatordagi yig‘ma isroflar
E_a=33 610 kVts; E_r=119 700 kvars.
Asosiy texnologik jarayon, unga elektr yuritmalardagi va dastgoxlardagi isroflarni qo‘shgan xolda elektr energiyasining sarfi
E_a=733 080-23 400-23 700-33 610=652 770 kVts;
E_r=731 000-119 700-21 110=590 180 kvars
Sex elektr energiyasining balansi 3.10- rasmda keltirilgan
Elektr energiyasining kirishidagi
Aktiv 736000 kVts; Reaktiv 731000 kvars;
Umumsex tarmog‘idagi elektr energiyasining isroflari uchun sarflar
Aktiv 19810 kVts; Reaktiv 119000 kvars;
Tashqi iste’molchilar
Aktiv 2920 kVts; Reaktiv 0 kvars;