О`zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi

olish 
va tekshirishga markazdagi 
ilmiy muassasalar 
imperator 
arxeologaya komissiyasi, ayniqsa Rus 
arxeologiya jamiyatinyng 
SHarq bo`limi, shuningdek, 1903 yil 
aprelda 
tashkil qilingan o`rta va SHarqiy Osiyoni tarixiy, 
arxsologik, lingvistik va etnografik lsihatdan o`
rganish 
qo`mitasi ham e`tibor berdi.
Rus 
havaskor
kollektsiyachilari Barshchevskiy, Vyatkin, Dobromnslov, Kastal’skiy, 
Komarov, Petrov-Borzna, Poslavskiy, Stolyarov, Terent’ev, Trofimov va boshqalarning 
to`plagan ko`pdan-Ko`p ma`lumotlari hammaga mashhur edi.
Arxeologiya yig`malari 1871, 1874, 1889 yillarda Toshkent, Samarqand va Farg`onada 
ochilgan muzeylarda saqlanadi.
O`rta Osiyo tarixiga oid eng muhim manbalardan biri Muhammad Narshaxiyning «Buxoro 
tarixi» (X asr) asari N. S. Likoshin tomonidan rus tiliga tarjima qilinib, 1897 yilda nashr etilishi 
(V. V. Bartol’d tahriri ostida) katta ahamiyatga ega bo`ldi.
Qadimgi me`morchilik yodgorliklaridan asosan Samarqand yodgorliklari o`rganildi. 1895 
yilda N. I. Veselovskiy rahbarligi ostida va me`mor A. V. SHchusev va boshqa mutaxassislar 
ishtirokida Imperator arxeologiya komissiyasi Go`ri Amirni me`morchilik, dekoratsiya nuqtai 
nazaridan o`rganish uchun ilmiy safar uyushtirdi. Bu ilmiy safar ishlarining natijalari 1905 yilda 
ajoyib al’bom holida nashr etildi!
O`rta Osiyo chor Rossiyasi tarafidan bosib olinganidan keyin O`zbekistonning tarixi va 
arxeologiyasini o`rganish bilan birga, butun o`lkani etnografik jihatdan o`rganish ishlari ham 
birmuncha kengaytirildi. Bu ishlarda sharqshunos mutaxassislar bilan bir qatorda, havaskor 
o`lkashunoslar va mansabdorlar, ko`proq harbiy-lar orasidan chiqqanlar ham qatnashdilar. O`lar 
Turkiston o`lka idora organlaridagi xizmatlarining bergan imkoniyatidan foydalanib, xalq 
turmushini o`rgandilar, turli joylarga borib mahalliy aholi bilan aloqa bog`ladilar.
V. V. Bartol’d, N. I. Veselovskiy, V. V. Radlov, A. N. Samoylovich singari mashhur 
sharqshunoslarning ayrim asarlari etnografiya nuqtai nazaridan katta ahamiyatga egadir. 
Turkistonda mahalliy aholi orasida ishlab kelgan rus shifokorlarining e`lon qilgan maqola va 
ma`lumotlarida ham etnografiyaga oid ko`pgina qimmatli ma`lumotlar bor.
Etnografik kuzatishlar bilan bir qatorda o`zbek xalqining turmushi va maishiy buyumlari
(kiyim-bosh,zeb-ziynat,qurol-yarog`,uy-ro`zg`or 
buyumlari,ishlab 
chiqarish 
qunollari)dan