O‘zbеkiston rеspublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi

1.10.
 
CHULG‘AMLARI IKKITA TENG QISMGA BO‘LINGAN 
TRANSFORMATORLAR 
 
Bo‗lingan chulg‗am ikkita mustaqil elektr jihatdan bog‗lanmagan 
qismlardan iborat bo‗lganligi tufayli bunday transformator mohiyatiga ko‗ra
ko‗p chulg‗amli hisoblanadi. Mazkur transformatorning uch chulg‗amli
transformatordan farqi shundan iboratki, unda bitta bo‗lingan qismdan ikkinchisiga 
energiya uzatish talab qilinmaydi. 
Ikkilamchi chulg‗ami ikkita teng qismga (2 va 3) bo‗lingan bir fazaliikki 
chulg‗amli transformatorning tuzilishi 1.27-rasmda ko‗rsatilgan. Magnit 
o‗tkazgichi zirh – o‗zakli konstruktsiyadan iborat.Past kuchlanishli chulg‗am 
qismlari har xil o‗zakda joylashti riladi. 
Yuqori kuchlanishli chulg‗am (1) ikkita parallel shoxobchadan iboratbo‗lib,
ular ham har xil o‗zaklarda joylashtiriladi, lekin ular o‗zaro elektr jihatdan 
ulanganligi tufayli birlamchi chulg‗am bo‗lingan hisoblanmaydi.
Past kuchlanishli chulg‗am qismlari bunday joylanganda ular orasida magnit
bog‗lanish e‘tiborga olmasa ham bo‗ladigan darajada kam bo‗lib, 2-tarmoqdan 3-
tarmoqqa magnit maydon orqali energiya uzatish deyarli amalga oshmaydi va
shu sababli mazkur transformator ikkita alohida olingan transformator sifatida 
qaralib, ulardan bittasi 1-tarmoqni ikkinchisi bilan, ikkinchi transformator esa 1-
tarmoqni 3-tarmoq bilan bog‗laydi. 

---

52 
Past kuchlanishli chulg‗amning bir qismi (masalan, 2) ga yuklama 
ulanganda, faqat shu o‗zakda joylashgan yuqori kuchlanishli (1) chulg‗am
parallel shoxobchasigina yuklanadi. 
Bunday transformator elektr energiyani teskari yo‗nalishda ham, ya‘ni past
kuchlanishli chul g‗amining ikkita qismini birlamchi chulg‗am sifatida ishlatib,
har bittasiga alohida ishlayotgan generatorlardan elektr energiya berilsa, bitta
Yk chulg‗ami elektr uzatish liniyasiga ulangan holda ishlashi mumkin.