|
Rivojlantiruvchi: metodika, o‘qitish
metodikasi, o‘qitish nazariyasini tahlil etish
Vazifalar: (maqsadga mos
ravishda vazifalarni tinglovchi uchun topshiriq yoki savol shaklida ifodalang)
Ta’limiy savol: metodik
jarayonining ilmiy-nazariy
mazmun-mohiyatini qanday
tushunasiz?
I IT
|
Tarbiyaviy savol: metodik
jarayonining uslubiy va amaliy asoslarini tahlil eting.
Rivojlantiruvchi savol:
metodika, o‘qitish metodikasi, o‘qitish nazariyasini tahlil eting.
|
Kutilayotgan natijalar:
|
Ma’ruza yakunida tinglovchi biladi (Bilim): metodik jarayonining ilmiy-nazariy mazmun-mohiyatini bilib oladilar.
|
Qaysi savollar beriladi:
metodik jarayonining ilmiy-nazariy mazmun-mohiyati nimadan iborat?
|
Ma’ruza yakunida tinglovchi tushunadi (Ko’nikma):
metodik jarayonining uslubiy va amaliy asoslarini tahlil etish ko’nikmalariga ega bo’ladilar.
|
Qaysi savollar beriladi:
metodik jarayonining uslubiy va amaliy asoslarining ta’siri qanaqa bo’lgan?
|
Ma’ruza yakunida tinglovchi bajara oladi (Malaka):
metodika, o‘qitish metodikasi, o‘qitish nazariyasini tahlil etish malakalari shakllanadi
|
Qanday topshiriqlar beriladi:
metodika, o‘qitish metodikasi, o‘qitish nazariyasi masalalarni bugungi kunga mos ravishda tahlil eting.
|
Dars jarayoni va uning bosqichlari:
|
Ishning nomi
|
Bajariladigan ish mazmuni
|
Metod
|
Vaqt
|
1-bosqich:
Tashkiliy qism.
|
1. Davomatni aniqlash va tinglovchilarni 4- ta guruhga bo’lish
|
Sanash
yordamida
|
2 min
|
2-bosqich:
Refleksiya.
|
Mavzuning asosiy
tushunchalarini eslash.
|
Guruhlar
ichida
muhokama.
|
5 min
|
3-bosqich:
Yangi
mavzuning bayoni
|
Guruhlar berilgan
matnni o’rganib asosiy
o’rinlarini ajratib oladilar va guruhning taq-dimotini
tayyorlaydi.
Guruhlarning taqdimoti (har guruhga 3 min).
O’qituvchining “Kasb ta'limi metodikasi fanining
|
Kichik
guruhda ishlash
Taqdimot
Slayd
yordamidagi
ma’ruza
|
10 min
15 min
15 min
|
|
maqsad va vazifalari” boyicha ma’lumotlari
|
|
|
4-bosqich:
|
1. Tushunchalarni sxema
|
l.Guruh ishi
|
15 min
|
Mustahkamlash
|
va jadvallarda ifodalang.
|
|
|
|
2.Sxema va jadvallarning
|
|
10 min
|
|
muhokamasi
|
2.Taqdimot
|
|
5-bosqich:
|
1. Guruhlar ishini
|
Guruhni
|
1 min
|
Dars yakuni
|
xulosalari
|
baholash
|
|
|
2. Mavzu boyicha savol -
|
|
6 min
|
|
javob o’tkazish
|
|
|
Oliy Majlisning 1997 yil 29 avgustda bo‘lib o‘tgan IX sessiyasida muhokama etilib, qabul qilingan, hayotimizni hal etuvchi muhim masalalar qatorida ta’lim- tarbiya tizimini tubdan o‘zgartirish, uni yangi zamon talabi darajasiga ko‘tarish, barkamol avlodimiz kelajagiga daxldor bo‘lgan qonunlar - «Ta’lim to‘g'risida»gi Qonun va «Kadrlar tayyorlash milliy dasturi»ni izchil amalga oshirish jarayonida Kadrlar tayyorlash milliy modeli shakllantirildi. Uning asosiy tarkibiy kismlari kuyidagnlardan iboratdir:
•Shaxs;
•Davlat va jamiyat;
•Uzluksiz ta’lim;
•Fan;
•Ishlab chiqarish.
Mazkur milliy modelning asosiy elementlaridan biri bo‘lgan uzluksiz ta’lim ijodkor, ijtimoiy faol, ma’naviy boy shaxs shakllanishi va yuqori malakali raqobatbordosh kadrlar ildam tayyorlanishi uchun zarur shart-sharoitlar yaratadi. Kadrlar tayyorlash milliy modelining o‘ziga xos xususiyati mustaqil ravishdagi to‘kkiz yillik umumiy o‘rta hamda uch yillik o‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limini joriy etishdan iboratdir.
Bu yangi o‘quv maskanlarida mutaxassislar tayyorlash sifatini oshirish bir tomondan o‘qituvchi maxoratiga boshliq bo‘lsa, ikkinchi tomondan o‘quv yurtini zamonaviy texnika bilan ta’minlanganligiga bog'lik.
Kasb-hunar kolleji muxandis-pedagog xodimlari oldiga tayyorlanadigan malakali ishchi kadrlarda ilmiy dunyoqarashni, mehnatga ijodiy munosabatni tarkib toptirish, ularda yo'qsak mehnat intizomi va madaniyatni, jamoa oldiga burch xis tuyg'ularini tarbiyalash vazifasini quyadi.
Bu vazifalarni bajarish ishlab chiqarishda yangi texnika va texnologiyadan foydalana oladigan oqori malakali ishchilarni etishtirish demakdir.
Mazkur vazifani muvoffaqiyatli xal qilishda muxandis- pedagoglaming fan va texnika sohasidagi yutuqlaridan muttasil foydalana bilishlari, o‘quv jarayonida ilg'or pedagogik va ishlab chiqarish ta’limi tajribalarini tadbiq eta olishlari katta ahamiyatga ega.
Oqorida ko‘rsatib o‘tilgan vazifalarni xal qilishda —Kasb-ta'limi metodikasil fani katta ahamiyat kasb etadi.
Ta’lim olish qobiliyatlariniyuksaltirish dasturining maqsad va usullari
Ta’lim olish qobiliyatlarini yuksaltirish dasturining umumiy maqsadi Valun shahridagi Kalarado universiteti o‘qish va o‘rganish tizimini yaxshilashdir. Bu dastur o‘qituvchilarga talabalarni o‘qitish uchun yordam berish maqsadi nuqtai nazaridan kelib chiqqan holda ishlaydi. Dastur o‘qituvchilarni ta’lim berishning aniqlangan usullar qismini o‘z ichiga oluvchi usullari va tushunchalarini bog‘laydi. Guruh mashg‘ulotlarida ”O‘qish va o‘qitish jarayonlarida xilma-xillik” ni joriy etish uchun o ‘qish va o ‘qitish metodikalarini (yuqori malakali qator o ‘quv seminarlar, simpoziumlar ma’ruzachisi )ni taxlil qilish taklifini kiritish. Ta’lim beruvchilar uchun alohida ”Maslahat bo‘lim”lari ajratish (Faculty Consultation Services). Quydagi yaratilgan dastur tadbiq etish yosh pedagoglar uchun katta yordam beradi1.
Kasb ta’limiga bo‘lgan e’tiborning ortib borayotganligini quyidagilar bilan izohlash mumkin:
Ta’lim islohatlari natijasida gimnaziya, litsey, kollej va boshqa turdagi yangi o‘quv muassasalarining shakllantirilishi va rivojlantirilishi;
Oliy o‘quv yurtlarida kasb ta’limini tashkil qilish, alohida bo‘lim va fakultetlarning tashkil etilishi;
Kasb pedagogikasining boshqa fanlar bilan yanada jipsroq bog‘lanib borishi, istiqbolda amalga oshirilishi ko‘zda tutilgan, bilim sohalari tutashuvida yangi konsepsiya va nazariyalarning yuzaga kelishi;
Kasb ta’limi muassasalarining aholiga ta’lim xizmatlarini ko‘rsatish turlarining ortib borishi, o‘z bazasida tayyor mahsulot ishlab chiqarish va unga xizmat ko‘rsatishni yo‘lga qo‘yishi, mehnatni tashkil qilishning ilg‘or shakllarini joriy etishi va boshqalar.
O‘qitish va o‘zlashtirish xaqida umumiy tushuncha
Malumki ta’lim berish - insonparvarlik san’ati, mahorati hisoblanadi. Kopgina kuzatuvchilar ma’lum o‘quv rejasi yoki mashg‘ulot rejasida, tadqiqotlarda, darsliklarga tayangan holda ta’lim berishnijuda muqaddas ekanligi xaqida ko‘p marotaba ta’kidlaydilar. Ta’lim berish birinchi navbatdaxar doyim
ta’lim oluvchilar va ularni rivojlanishiga qaratilmog‘i lozim. SHundagina biz xar kun o‘zimizlan mashg‘ulot jarayonidan amalga oshiradigan operatsiyalarimiz “tadabalarimning rivojlanishi uchun yordam beradimi ?, men qanday rivojlantirishni bilaman ? va qanday ko‘rsatgichlarda rivojlantirishni xoxlayman ?” shunda bu kabi svollarga javoblarni topi orqali ushbu jarayonda darsliklarni tanlash, dasturni loyhalash, tadqiqotni taqdim etish, munozaralarni amalga oshirish samarador bo‘ladi. Bizning yuqoridagirivojlanish xaqidagi fikrimizga ba’zilar qo‘shilmasligi va qilgan ishlarimizni samarasiz deb topishi mumkin. Bizdarga pedagog sifatida bu kabi muammolarni echimini torishda doimo talabaning erishgan natijalarini o‘z kriteriyalarimiz asosida taqqoslab borishimiz muhimdir2..
Ta’lim sohasidagi davlat siyosatining asosiy tamoyil ko‘yidagilardan iborat:
ta’lim va tarbiyaning insonparvar, demokratik xarakterda ekanligi;
ta’limning uzluksizligi va izchilligi;
umumiy o‘rta, shuningdek o‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limining majburiyligi;
o‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limining yo'nalishi: akademiy litsey yoki kasb- hunar kollejida o‘qiishni tanlashning ixtiyoriyligi;
ta’lim tizimining dunyoviy xarakterda ekanligi;
davlat ta’lim standartlari doirasida ta’lim olishning xamma uchun ochikligi;
ta’lim dasturlarini tanlashga yagona va tabaqalashtirilgan yondashuv; bilimli bo‘lishni va iste’dodni rag'batlantirish;
ta’lim tizimida davlat va jamoat boshkaruvini uyg'unlashtirish.
Respublikamizda ta’lim sohasida amalga oshirilayotgan keng qamrovli
islohotlar o‘sib kelayotgan yosh avlodda intellektual kobiliyatlar va kasbiy bilimlarni rivojlantirishni ko‘zda tutadi. Bunday kelib chikkan holdamutaxassislik fanlarini o‘qitish metodikasi fanining maksadi bo‘lajak mutaxassislarning ixtisoslik fanlaridan ta’lim berish metodikasi, oliy ta’lim tizimida o‘qitish shakllari hamda o‘kitishning ilg'or pedagogik va axborot texnologiyalariga oid bilim va ko‘nikmalarini shakllantirishdan iboratdir.
Mutaxassislik fanlarini o‘qitish metodikasi fani "Pedagogika" fanining tarmog'i sifatida quyidagi asosiy vazifalarni amalga oshirishga qaratiladi:
Kasbiy ta’lim vazifalarini asoslash, uning ta’limiy va tarbiyaviy ahamiyatini ochib berish;
Uquv materiali mazmunini asoslash;
Oliy ta’lim tizimida ta’lim jarayonini tashkil etish;
• Bo‘lajak mutaxassislarda kasbiy bilimlarni shakllantirishning pedagogik va axborot texnologiyasini asoslash.
Do'stlaringiz bilan baham: |
