O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent arxitektura qurilish instituti

 

---

490 
 
9.45 rasm. Yaxlit konstruktsiyalarni kontaktli isitish sxemasi: 
1 – yig‘ma temirbeton konstruktsiya; 2 – isituvchi element; 3– isitiladigan qolip; 
9.46 rasm.
 
Yaxlit konstruktsiyalarni infraqizil isitish sxemasi: 
1– yig‘ma konstruktsiya; 2 – uch oyoqli akslantirgichli infraqizil isitkich. 
Ko‘p yarusli Ustunlar, to‘sinlar va rigellarning tutashmalarini isitish va 
qizitish termoaktiv qolip yordamida amalga oshirish maqsadga muvofiqdir. Ichki 
va tashqi po‘lat listlardan tashkil topgan ikki qavatli qolip ichidagi 
elektrizolyatsion materialning ichiga nixrom sim joylashtiriladi, bunda 
izolyatsiyalangan sim elektr tarmog‘iga ulanishi uchun qolip gabaritlaridan 
tashqariga chiqariladi. Qolip tutashtiriladigan uchastkaga kiydiriladi va maxsus 
xomutlar bilan tutib turiladi. Qolipga o‘rnatilgan voronka orqali beton aralashmasi 
tutashmaga qo‘yiladi. 
Infraqizil isitkichlar bilan isitish
(9.46. rasm) yoki ularning bosh tashkil 
etuvchilari bo‘lgan quvurchali elektr isitgichlar (QEI lar) dan tutashmalarning juda 
ko‘p turlari uchun ham to‘g‘ridan-to‘g‘ri, ham termoshchitlarning isituvchi 
elementlari sifatida ham keng foydalaniladi. Betonni yaxitlashda termoishlov 

---

491 
berishning infraqizil usuli konstruktsiyalarning isitiladigan tutashmalarining 
qoliplangan ochiq sirtlariga beriladigan infraqizil nurlar energiyasidan 
foydalanishga asoslangan bo‘lib, infraqizil nurlar bu sirtlarda issiqlik energiyasiga 
aylanadi. Infraqizil nurlarning betonga singish chuqurligi 2 mm dan oshmaydi, nur 
energiyasi beton qatlamlarining yupqa sirtlarida isiqlik energiyasiga aylanadi, 
konstruktsiyaning qolgan massasi esa bu qatlamlardan issiqlik uzatilishi va tsement 
ekzotermiyasi hisobiga asta-sekin isiydi. Shu sabablarga ko‘ra, tutashmalarni 
yaxlitlashda infraqizil usulni yig‘ma temirbeton konstruktsiyalarning tutashgan 
zonalarini oldindan isitish va beton yoki qorishma qotishini tezlashtirish uchun 
qo‘llashga tavsiya etiladi. 
Quvursimon elektr isitgich (QEI) ichi bo‘sh metall quvurdan iborat bo‘lib, 
uning ichiga nixrom simdan tyyorlangan spiral presslangan bo‘lib, eritilgan 
magniy oksidi yoki kvarts qumi to‘ldirgich bo‘lib xizmat qiladi. To‘ldirgich 
elektrizolyatsiya vazifasini bajaradi. Tutashmani isitish anodlangan qaytargichga 
joylashtirilgan QEI bilan amalga oshiriladi yoki isitish zonasi brezent bilan 
yopiladi. 
Yaxlitlanayotgan betonga termo ishlov berishning