O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti “davlatiy moliya” kafedrasi kurs ishi

1-rasm. O’zbekiston Respublikasi mahalliy byudjetlarining tuzilishi¹⁶

Mahalliy byudjetlarning ijtimoiy-iqtisodiy mohiyati uning quyidagi funksiyalarida namoyon bo‘ladi:

• 
  mahalliy hokimiyat organlari faoliyatining moliyaviy asosini tashkil etuvchi
  

pul fondlarini shakllantirish ;

• 
  bu pul fondlarini hududiy iqtisodiyot tarmoqlari va ijtimoiy sohalar o‘rtasida qayta taqsimlash va ishlatish;
  
• 
  mahalliy hokimiyatga bo‘ysinuvchi korxona, tashkilot va muassasalar
  

moliyaviy-xo‘jalik faoliyati ustidan nazorat olib borish.


O’zbekiston Respublikasi mahalliy byudjetlarining daromadlarini balanslash manbalari
Byudjetlarni tartibga solish, byudjetlararo munosabatlarni qo‘llashning asosiy maqsadi byudjetlarni balanslashtirishdir, chunki O‘zbekiston Respublikasining Byudjet Kodeksi 142-moddasiga ko‘ra Qoraqalpog‘iston Respublikasi byudjeti, viloyatlar va Toshkent shahar mahalliy byudjetlari balanslashtirilgan daromadlar va xarajatlarga ega bo‘lishi lozim. Bundan foydalanishning asosiy sabablaridan biri Qoraqalpog‘iston Respublikasi byudjeti, viloyatlar va Toshkent shahar mahalliy byudjetlari taqchillik bilan ijro etilishiga yo‘l qo‘yilmaydi. O‘zbekiston Respublikasida mahalliy byudjetlarni balanslashtirishda quyidagi ko‘rinishlarda amalga oshirilishi mumkin. (2-rasm)





Umumdavlat soliqlaridan ajratmalar

O’zaro hisob-kitoblar bo’yicha yuqori byudjetlardan olingan mablag’lar

Moliyaviy yordam






Davlat byudjetidan dotatsiyalar, subvensiyalar, o’tkaziladigan daromadlar, davlat byudjeti ssudalari, ssudalar