Innovotison faoliyatni davlat byudjetidan moliyalashtirish masalalari

Innovotison faoliyatni davlat byudjetidan moliyalashtirish masalalari

Mavjud maʼlumotlar tahlili Oʼzbekistonda innovotison faoliyatni rivojlantirish bo’yicha davlat byudjetidan moliyalshtirishda bir qator amaliy chora-tadbirlar amalga oshirilganligiga qaramasdan,sohadagi ayrim muammolar saqlanib qolayotganligini koʼrsatmoqda.

Innovotsiya Ijtimoiy-iqtisodiy jarayon bo'lib, innovatsiyalardan amaliyotda foydalanish iqtisodiy, foyda, daromad, va bozorga ega bo’lish orqali qo'shilgan qiymat olib kelishi mumkin bo'lgan yo'naltirilgan g'oya va ixtirolardan yaxshi mahsulot, texnologiya ishlab chiqarishga olib keladi. Innovotsiya asosan uch ta fundamental, amaliy va innovotsion turlarga bo’linadi

Sohada yetakchi ekspertlardan biri, Vazirlar Mahkamasi huzurida Fan va texnologiyalarni rivojlantirishni muvofiqlashtirish qo'mitasi Ijro apparati rahbari O.R. Parpievning ta'kidlashicha, O'zbekiston o'z ichki imkoniyatlari mavjud shart-sharoitlar, moliyaviy-iqtisodiy, kadrlar bilan bog'liq omillar hamda iqtisodiy zaruratdan kelib chiqib, maqbul variant sifatida “tanlov-selektsiya” usulini tanlagan. Bunda, ilm-fanning respublika ahamiyatiga molik va istiqbolda aholining ijtimoiy-iqtisodiy taraqqiyotiga zarur bo'lgan tarmoq yoki sohalarga e'tibor qaratiladi va keyinchalik yaratilgan innovatsiyalar iqtisodiyot sohalariga tatbiq etishi belgilangan. Shu bilan bir qatorda, innovatsion rivojlanishning mamlakatga xos xususiyatlaridan kelib chiqib, yo'nalishlarini belgilaydi va alohida institutlarga e'tibor qaratadi. Masalan, klaster, texnopark, biznes-inkubatorlar asosida taraqqiyotga erishilganligini ko'rish mumkin.
Bugungi kunda innovatsiyalarning siyosiy, ijtimoiy, iqtisodiy va harbiy ahamiyati hamda milliy iqtisodiyotni innovatsion rivojlantirish quyidagilarda namoyon bo'ladi:
Birinchidan, innovatsiyalar vositasida ilmiy-tadqiqot hamda fan-texnika faoliyati natijalarini amaliyotga tatbiq etish imkonini taqdim etiladi. Bu esa, mehnat jarayonlarining intellektuallashuviga, iqtisodiyotda fan sig'imining yuksalishiga hamda fan tarmog'ining
(ta'lim tizimi bilan birgalikda) o'z-o'zini mablag' bilan ta'minlashi orqali taraqqiy etishiga yordam beradi.
Ikkinchidan, innovatsiyalar iqtisodiyotning uzoq muddatli raqobatbardoshlikni ta'minlaydi. Yangi turdagi tarmoqlar yoki tovarlar va texnologiyalarning o'zlashtirilishi ushbu tovarlarning ishlab chiqarilishida mutlaq yoki nisbiy ustunlik olib keladi.
Uchinchidan, innovatsion faoliyatning rivojlanishi ayrim turdagi tovar yoki xizmatlar, texnologiyalarning yaratilishiga olib kelib, respublikaning iqtisodiy xavfsizligini ta'minlashda vosita bo'lib xizmat qiladi.
O’zbekiston Respublikasi prezidentining 2017-yil 30-noyabrdagi O’zbekiston Respublikasi Innovotsion rivojlantirish strategiyasini tasdiqlash tog’risidagi PF-5544-sonli farmoni qabul qilinib Innovotsion vazirlik tashkil etildi.
Bugungi kunda fundamental innovotsiyani qo’llab quvvatlash bo’yicha davlat byudjetidan loyihalarni amalga oshirishda mablag’lar ajratishdagi tartibi innovatsion faoliyatning asosiy printsiplari quyidagilardan iborat
innovatsion faoliyatning erkinligi;
innovatsion faoliyatni davlat tomonidan qo'llab-quvvatlashdan teng foydalanilishini ta'minlash;
innovatsion faoliyatni davlat tomonidan qo'llab-quvvatlashning oshkoraligi va aniq
yo'naltirilganligi;
raqobatni rivojlantirishga ko'maklashish;
axborotni erkin almashish;
innovatsion faoliyat natijasida yaratilgan intellektual mulk ob'ektlarini huquqiy muhofaza
qilish;
fuqarolarning hayoti va sog'lig'iga, atrof-muhitga zarar yetkazmaslikdan iboratdir.