O`zbеkiston rеspublikasi oliy va o`rta maxsus ta'lim vazirligi tеrmiz davlat univеrsitеti tabiiy fanlar fakultеti

ГАВДА ВА БУЙИН МУСКУЛЛАРИ 
Гавда ва буйин мускуллари келиб чиқишига кўра 2 группага: ху-сусий 
чуқур мускуллар ва қопловчи юза мускулларга бўлинади. Қоплов-чи 
мускуллар: қўл ва оёқ, гавда ва калла ҳакатларида иштирок этади. 
ГАВДА МУСКУЛЛАРИ 
Гавда мускуллари жойлашишига қараб кўкрак қафаси, қорин ва орқа 
мускулларига бўлинади. 
Кўкрак қафаси мускуллари кўкрак кафасининг атрофида жойлашган 
бўлиб, юза ва чуқур мускулларга бўлинади 
КЎКРАКНИНГ ЮЗА МУСКУЛЛАРИ 
К ў к р а к н и н г к а т т а м у с к у л и (m. pectoralis major) елпиғич 
шаклида бўлиб, ўмров суягининг тўш томондаги учидан, тўш суягининг 
олдинги томонидан, қорининг тўғри мускули қинидан мускул толалари 
билан бошланадн ва елка суягининг катта дўнги орқасидаги катта ғадир-
будурликка бирикади. Кўкракнинг катта мускули қисқарса, елка бўғимида 
елканн букади, олдинга, ичкарига буради. Кўл таянч бўлса, қовурғаларни 
кўтариб, нафас олишда қатнашади. Чуқур нафас олинганда бошқа мускуллар 
билан биргаликда кўкрак қафасини кенгайтиришда иштирок этади. 
К ў к р а к н и н г к и ч и к м у с к у л и (m. pectoralis minor) катга 
кўкрак мускули тагида ётади. Бу мускул II—V қовурғалардан тўрт тишли 
бўлиб бошланиб, кўрак суягининг тумшуқсимон ўсимтасига бирикади. У 
қисқарганда 
елка 
камари 
пастга 
ва 
олдинга 
тортилади. 
Қўл 
ҳаракатланмаганда, қовурғаларни кўтариб, нафас олишда қатнашади. 

---

32 
У м р о в о с т и м у с к у л и (m. subclavius) ингичка кичик мускул 
бўлиб, ўмров суяги билан I қовурға орасида жойлашган. Умров мустаҳкам 
бўлишида бу мускул катта аҳамиятга эга. 
О л д и и г и т и ш с и м о н м у с к у л  (m. serratus anterior) кўкрак 
қафасининг ён томонида жойлашган бўлиб, юқориги 9 та қовурғадан 
тишсимон бўлиб бошланади ва кўракнинг тагидан ўтиб, унинг ички 
қиррасига ва пастки бурчагига бирикади. У қисқарганда, куракни олдинга ва 
четга тортади. Куракни кўкрак қафасига мустаҳкамлайди. Қўлтиқ ости 
чуқурчасининг ички деворини ҳосил қилади.