O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand davlat universiteti ro`yhatga olindi

                    Janubi-G‘arbiy Osiyo 

 

Old  Osiyo  tog‘liklaridan  janubda  joylashgan  va  ular  bilan  tutashib  turgan 

Janubi-G‘arbiy  Osiyo  tabiiy  geografik  regoni  Arabiston  yarim  oroli  va 

Mesopotamiya  pasttekisligidan  tashkil  topgan.  Janubi-G‘arbiy  Osiyo  tabiiy 

geografik  regioni  Arabiston  yarim  oroli va  Mesopotamiya  pasttekisligidan  tashkil 

topgan. Janubi-G‘arbiy Osiyo uch tomondan Xind okeayaining Kizil va Arabiston 

dengizlari,  Adan,  Oman  va  Fors  qo‘ltiqlari  bilan  o‘ralgan.  G‘arbiy  sohili  O‘rta 

dengiz suvi bilan yuvilib turadi. 

Janubi-G‘arbiy  Osiyo  genetik  jihatdan  Afrika  platformasining  bir  qismi  bo‘lib, 

undan  neogenda  vujudga  kelgan  tektonik  yoriq    Qizil  dengiz  grabeni  orqali 

ajralgan.  Alp-Himolay  burmalanish  mintaqasida  hosil  bo‘lgan  Mesopotamiya 

bukulmasi kontinental yotqiziqlar bilan to‘lib Janubi-G‘arbiy Osiyoni Yevrosiyoga 

tutashtirgan. Bu region Yevrosiyo materigi tarkibida bo‘lsada uning tabiiy sharoiti 

va  landshaft  komtshekslari  Afrikaning  Sahroi  Kabir  cho‘llari  tabiiy  sharoitiga  va 

landshaft komplekslariga o‘xshash. 

Janubi-G‘arbiy  Osiyoning  jazirama  issiыligi,  er  usti  suvlarining  nihoyatda 

kamligi, suvning katta miqdorda bug‘lanishi uni o‘rab turgan dengiz va qo‘ltiklar 

suvining  sho‘rligiii  oshishiga,  haroratini  baland  bo‘lishiga  ta’sir  ko‘rsatadi. 

Masalan,  eng  issiq  paytda  Arabiston  dengizi  suvining  harorati  29°,  30°S,  Qizil 

dengizda 32°S, Fors qo‘ltig‘ida 35°S gacha boradi. Suvning sho‘rligi esa Arabiston 

dengizida  36-36,5  °/

00,

  Fors  qo‘ltig‘ida  37-39  °/

00

    va  Qizil  dengizda  41  °/

00   

ga 

teng. 

Janubi-G‘arbiy Osiyo tabiiy geografik, sharoiti, landshaft xususiyatlari bilan 

bir-biridan  farq  kiLuvchi  Arabiston  yarim  oroli  tabiiy  geografik  o‘lkasiga, 

Mesopotamiya  pasttekisligi  va  O‘rta  dengiz  Osiyosi  yoki  Levant  landshaft 

oblastlariga bo‘linadi.