O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand veterinariya meditsinasi instituti

Qo’zg’atuvchining belgilari.Uromyces betae. Lavlagida parazitning barcha (esio-,uredinio- va telio-) bosqichlari rivojlanadi. Spermogoniylar bargdagi sariq dog’lar ustida to’q-sariq va och-qo’ng’ir nuqtalar shaklida, guruhlarda paydo bo’ladi, diametri = 150 mkm. Esiyalar likopcha shaklli, oqish tusli, sarg’ish dog’lar ustida tartibsiz ravishda yoki doiralar shaklida joylashgan. Esiosporalar uzunchoqroq yoki shar shaklli, usti mayda so’galchalar bilam qoplangan, o’lchami 17-25x15-18 mkm. Urediniyalar bargning har 2 tomonida va bandlarida hamda poyada va urug’ to’dachalarida, eni 1 mm gacha, tartibsiz ravishda bittadan yoki guruhlarda doiralar shaklida joylashgan, sarg’ish-qo’ng’ir, shokolad rangli. Urediniosporalar 1 hujayrali, och-sariq rangli, shar, tuxum, teskari-tuxum shaklli, ustida kam miqdorda mayda tikanchalari mavjud, o’lchami 21-32x16-26 mkm. Teliyalar yoz oxiri-kuzda urediniyalarning o’rnida rivojlanadi, to’q-qo’ng’ir yoki qora tusli. Teliosporalar 1 hujayrali, shakli dumaloqdan ellipsoid va teskari tuxumgacha, och-qo’ng’ir tusli, usti biroz qalinlashgan va rangsiz g’uddachali, o’lchami 22-34x16-26 mkm, oyoqchasining uzunligi 10 mkm gacha, rangsiz. Kasallik 16-22°S harorat va yuqori namlikda qulay rivojlanadi. Teliosporalar o’yeimlik qoldiqlari, urug’lik uchun saqlangan ildizmevalar va urug’larda qishlaydi. Bahorda teliyalar ustida bazidiyalar, ularning ustida esa bazidiosporalar o’sib chiqadi. Bazidiosporalar o’simlikni zararlab, spermogoniy va esiyalar hosil qiladi.