O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand veterinariya meditsinasi instituti

Shishlarning hosil bo’lishi. Ayrim fitopatogen bakteriyalar o’zidan hujayrani bo’linishini tezlashtiradigan moddalarni ajratadi, bu esa o’simlikning zararlangan a’zolarida turli xil shishlarni yuzaga kelishiga sababchi bo’ladi.

Kasallikni bu turiga misol qilib mevali daraxtlarning ko’chatlarini ildiz rakini va tokning rak kasalligini olishimiz mumkin.

Parenximali – o’tqazuvchi to’qima kasalliklari. Kasallikni bu turi o’simlikning o’tqazuvchi to’qima naylarini hamda parenxima to’qimasini zararlanishi tufayli kelib chiqadi. Kasallik o’simlikni qisman yoki butunlay so’lishi bilan, dog’lar va chirishni yuzaga kelishi bilan namoyon bo’ladi.

So’lish. O’simlikning o’tqazuvchi to’qima naylarini zararlanishi tufayli o’simlik qisman yoki butunlay so’lishi, o’tqazuvchi naylari esa qo’ng’ir tusga kirishi mumkin. Bunga misol qilib, pomidor rakini yoki kartoshkani halqali chirishini olamiz.

Fitopatogen bakteriyalar ichida faqat dog’lar yoki chirish ko’rinishidagi kasallik turini keltirib chiqaradigan vakillar ham uchrab turadi. Lekin shunday bakteriyalar ham borki, o’tkazuvchi to’qima naylarni zararlash bilan birgalikda parenxima to’qimalarini ham zararlaydi. Bunday kasallik ko’rinishi kasallikni aralash turi deb atalsa ham bo’ladi. Zararlangan o’simlikning yer ustki qismi so’liydi hamda meva va tuganaklarida dog’lar yoki chirish kuzatiladi. (pomidor raki, kartoshkaning halqali chirishi). Laboratoriya mashg’uloti davomida gerbariy, fiksasiyalangan jihozlar, jadvallar bilan tanishish davomida rasmlarni ham chizish zarur. Kasallikni ko’rinishiga qarab uni turlarga ajratish kerak.