O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi munira Jo’raqulovna Allayeva, Ziyovuddin Zaynutdinovich Hakimov, Soloy Ro’zimamatovich Ismailov, Salohiddin Djo’rayevich Aminov

difenilalkilaminlar (verapamil);
benzotiazepinlar (diltiazem);
digidropiridinlar (nifedipin, isradipin, nikardipin, nimodipin, amlodipin); difenilpiperazinlar (stinnarizin, flunarizin).
Aritmiyaga qarshi faollikka ega kalsiy kanallarini bloklovchilari guruhiga (IV guruh), verapamil (izoptin, finoptin), diltiazem (kardil) va boshqa bir qator dori vositalar kiritiladi. Ular Shuningdek yurak-qon –tomir yetishmovchiligida, diltiazem esa arterial gipertenziyada samarali ta’sir ko’rsatadi.
Kalsiy kanallari blokatorlarining asosiy ta’siri hujayraga kiruvchi sekin kalsiy oqimini susaytirishi bo’lib (tashqaridagi kalsiy ionlarini hujayra ichiga kirishini qiyinlashtiradi) bu potensialga bog’liq kalsiy kanallarini bloklashi orqali yuzaga chiqadi. Kalsiy kanallarining bir nechta turlari ajratiladi. Asosiysiga kiritiladi: L ( angl. Large - katta; kanallar o’tkazuvchanligi hisobga olib qo’yilgan), T (ing. transient–tez o’tuvchi; kanallarni ochilish tezligiga bog‘liq), N(ing. neuronal- neyronal; asosan kanallarni taqsimlanishi inobatga olingan). Bundan tashqari, P-kanallar mavjud (miyachaning Purkinye hujayralarida topilgan va h. ). Yurakda va silliq mushaklarda asosan L-kanallar mavjud.
Shu kanallar hujayra membranalari depolyarizatsiyasida ochiladi. Turli xil tuzilishga ega dori vositalar kalsiy kanallarida o’zining bog‘lanish joyiga ega. Retseptorlar bilan boshqariluvchi kalsiy kanallari kam darajada bloklanadi. Natijada AV tugunida o’tkazuvchanlik susayib, samarali refrakter davr uzayishi kuzatiladi (moddalar Purkine tolalariga kam ta’sir etadi). Bu ta’sirga ko’ra kalsiy kanallarini bloklovchilar yurak qorinchalariga yuqori chastotali stimullarni kirishiga yo’l qo’ymaydi, natijada yurak faoliyati normallashadi, bundan tashqari kalsiy kanallari blokatorlari sinus-bo’lmacha tugunida avtomatizmni pasaytirib, diastolik depolyarizatsiyani tezligini pasaytiradi (faza 4). Ularning sinus-bo’lmacha va bo’lmacha-qorinchalaridagi asosiy ta’siri, kalsiyning kirishini hisobiga ikkala tugunni aktivlashishini inobatga olishga asoslangan.
Mushak hujayralarida esa kalsiy ionlarini kirishini kamayishi, miokard qisqaruvchanligini pasaytiradi, yurak–toj tomirlarini kengayishi namoyon bo’ladi (periferik tomirlarga kam darajada ta’sir etadi).
Aritmiyada keng qo’llaniladigan modalarga verapamilni kiritish mumkin. U ichakdan yaxshi so’riladi. O’zgarmagan shaklda siydik va safro bilan chiqib ketadi. Verapamil supraventikulyar aritmiya va stenokardiyada qo’llaniladi (paroksizmal taxikardiya va hilpillovchi aritmiya). Ichishga va vena ichiga yuborishga tayinlanadi. Nojo’ya ta’sirlari: (gipotenziya, yurak yetishmovchiligini kuchayishi, atrioventrikulyar blok, ko’ngil aynash, qayt qilish, bosh aylanishi, allergik reaksiyalar). Aritmiyaga qarshi ta’sirga ega kalsiy kanallarini blokatorlariga diltiazem ham kiradi. U me’da-ichakdan yaxshi so’riladi. Faol astetillanadi. Diltiazem va uning metabolitlari asosan ichak orqali chiqib ketadi. Diltiazemning nojo’ya ta’sirlari; bosh og‘rig‘i, bosh aylanishi, yurak urishini tezlashishi, taxikardiya, holsizlik, mushaklar spazmi, shishlar va h.