O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi mirzo ulufbek nomidagi o‘zbekiston milliy universiteti

Oqova suvlarni tozalashning sun’iy usuli
maxsus inshootlarda, 
qurilmalarda amalga oshiriladi. Bu usulning quyidagi turlari mavjud: 
- oqova suvlarni mexanik tozalash;
- oqova suvlarni kimyoviy va fizik-kimyoviy tozalash; 
- oqova suvlarni biokimyoviy tozalash. 
Yuqoridagi usullarning har biri o‘ziga xos bo‘lgan sharoitlarda 
qo‘llaniladi. Masalan, 
oqova suvlarni mexanik tozalashning
eng oddiy 
turlari ularni tindirish, filtr yordamida tozalash kabilardir. Shuningdek, 
oqova suvlar tarkibidagi turli zararli moddalarni yo‘q qilishda 
kimyoviy, 
fizik-kimyoviy va biokimyoviy tozalash
 
usullari ham amaliyotda keng 
qo‘llaniladi. Ularni qo‘llash tamoyillari yuqori kurslarda o‘qitiladigan 
maxsus fanlarda batafsil ko‘rib chiqiladi. 
Yer usti suv resurslarini muhofaza qilishda ularni ifloslanishdan 
saqlash bo‘yicha tegishli tadbirlarni belgilash va amalga oshirish katta 
iqtisodiy samara beradi. Suvlarni ifloslanishdan saqlash deganda, suv 
havzalari holatini me’yoriy ko‘rsatkichlarda saqlashni ta’minlaydigan 
tadbirlar majmuasi tushuniladi. Bu tadbirlarni amalga oshirish quyidagi 
yo‘nalishdagi ilmiy va texnik muammolarni hal etishni talab etadi: 

---

170 
- suv sifatini me’yorlashtirish, ya’ni suvdan turli maqsadlarda 
(ichimlik, sug‘orish, texnik) foydalanishda ularning sifatiga qo‘yiladigan 
mezonlarni ishlab chiqish; 
- texnologik jarayonlarni takomillashtirish va oqova suvlarni tozalash 
usullarini yaxshilash yo‘li bilan suv havzalariga tashlanadigan ifloslangan 
suvlar miqdorini kamaytirish; 
- suv havzalariga tashlanadigan oqova suvlarning o‘z-o‘zini tozalash 
jarayonini o‘rganish va hisobga olib borish va boshqalar. 
Ushbu tadbirlarning birgalikda amalga oshirilishi va ularning suv 
xo‘jaligi amaliyotida keng tatbiq etilishi suv resurslarini muhofaza qilishda 
alohida o‘rin egallaydi. Natijada, ulardan samarali foydalanishga va 
jamiyat 
iqtisodiyotining 
rivojlanishiga 
hamda 
ishlab 
chiqarish 
samaradorligining ortib borishiga katta imkoniyat yaratiladi.