O‘zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi farg’ona davlat

1-MAVZU.
POLITOLOGIYA FANI PREDMETI, MAQSAD VA VAZIFALARI


REJA:

1. 
   Politologiya fani, predmeti, mavzui, maqsad va vazifalari.
   
2. 
   Politologiya fani qonun, tushuncha, kategoriyalari hamda uning boshqa siyosiy fanlar tizimida tutgan o’rni va roli.
   
3. 
   Mustaqillik va O’zbekistonda siyosatshunoslik fanining shakllanishi va rolining oshib borishi.
   

1. Politologiya fani, predmeti, mavzui, maqsad va vazifalari
Politologiya - yunoncha politika – davlat yoki ijtimoiy ishlar hamda Logos - ta’limot so’zlarining birikishidan tashkil topgan bo’lib, siyosat haqidagi ta’limot ma’nosini anglatadi. Uning siyosiy mohiyati jamiyatning siyosiy hayoti va siyosiy munosabatlarida ro’y beradigan voqea-hodisalar, o’zgarishlarni ilmiy-nazariy jihatdan asoslab berish bilan belgilanadi. Hech bir ijtimoiy-siyosiy fan bu masalalarni «Politologiya» fani singari chuqur va mukammal o’rganmaydi. Politologiyaning siyosiy fan sifatidagi roli va ahamiyati uning siyosiy mohiyatga ega bo’lgan voqea-hodisalarni alohida olingan bir mamlakat doirasida emas, balki jahonning turli mamlakatlarida siyosiy muammolarni hal qilishda erishilgan natijalar bilan belgilanadi. Bunday amaliy natijalar Politologiya fanida umumlashtiriladi va unga asoslangan holda muhim siyosiy qoida va xulosalar ishlab chiqiladi. Politologiya boshqa ijtimoiy-siyosiy fanlardan o’zining predmeti, mazmuni, qonuniyatlari, vazifalari va boshqa tomonlariga ko’ra farq qiladi. Politologiyaning mazmunini tashkil etuvchi masalalarning bir butunligi yoki yaxlitligi misolida uning predmeti ta’riflanadi. Uning qonuniyatlari, kategoriyalari, usullari va vazifalari siyosatni amalda to’g’ri qo’llashga xizmat qiladi.
U yoki bu siyosat yuritilishi turli sinflar, ijtimoiy guruhlar, millat va elat o’rtasidagi munosabatlarni uyg’unlashtirish faoliyatiga bog’liq bo’lib, uning markazida davlat turadi. Ana shu davlat hokimiyatini qo’lga kiritish, saqlab qolish, undan samarali foydalanish bosh masaladir. Siyosat yuritilishidagi eng muhim va mohiyatli yo’nalish – davlat hokimiyatini qurishdir. Siyosat deganda davlat ishlarida qatnashish, davlat faoliyatini yo’naltirish, uning shakllari, vazifalari va mazmunini belgilab berishni tushunamiz. Demak, siyosat – bu davlat, davlat – bu kuch va pul, pul – bu iqtisod.