O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi andijon qishloq xo‘jaligi va agrotexnologiyalar instituti

Tayanch iboralar: Gazanda o’ti (Крапива двудомная) — Urtica dioica L. Qumloq bo’znоchi (Бессмертник песчаный) - Helichrysum arenarium. Bozulbang (Лагохилус), (Лагохилус опьяняющий) - Lagochilus inebrians Bge. Sershox astragal (Астрагал войлочноветвистый) — Astragalus, piletocladus Freyn et. Suit. Arslonquyruq (Пустырник сердечный) - Leonurus cardiaca L.
Arslonquyruq (Пустырник) -Leonurus L.
Arslonquyruq turlari yasnotkadoshlar (labguldoshlar) - Lamiaceae (Labiatae) oilasiga mansub bo’lib, bo’yi 50-150 (200) smga etadigan ko’p yillik o’t o’simlik. Poyasi bir nechta, tik o’sadi, shoxlangan, to’rt qirrali. Barglari tuxumsimon bo’lib, besh bo’lakka qirqilgan, yuqori dag i lari cho’ziq ellipssimon 3 bo’lakka qirqilgan bo’lib, poyasi bilan shoxlarida bandi yordamida qarama-qarshi o’mashgan.


Arslonquyruq (Пустырник сердечный) - Leonurus cardiaca L.
Pushti, pushti-binafsha rangli, besh bo’lakli, ikki labligullari O’simlikning yuqori qismidagi barglari qo’ltig’ida halqa shaklida joylashib, boshoqsimon to’pgulni hosil qiladi. Mevasi - to’rtta yong’oqcha. Arslonquyruq iyun-avgust oylarida gullaydi, mevasi iyul-sentabrda yetiladi. Arslonquyruq turlari MDH davlatlarida Yevropa qismi, Kavkaz va G’arbiy Sibirdagi aholi yashaydigan joy- larga yaqin yerlarda, bo’sh yotgan joylarda, ekinzorlarda va boshqa yerlarda o’sadi.
Tibbiyotda ar sionquyruqning ikki turi: besh bo’lakli arslon­quyruq - пустырник пятилопостной - Leonurus Quinquelobatus L. va oddiy arslonquyruq - пустырник сердечный (обыкновенный) - Leonurus cardiaca L. qo’llaniladi. O’zbekistonda turkiston arslonquyrug’i (Leonurus turkestanicus V. Krees. et. Kupr.) tarqalgan, uning balandligi 40-150 smga yetadigan o’t o’simlik.
Tibbiyotda arslonquyruq turlarining yer ustki qismi ishlatiladi. O’simlik gullagan davrida poyasining yuqori qismi 30- 40 sm uzunlikda o’rib olinadi va soya yerda quritiladi.
Arslonquyruq turlarining yer ustki qismi tarkibida flavonoidlar (rutin, kversetin va kvinkvelozid), 0,4% alkaloidlar, efir moyi, C vitamini, karotin, qandlar, 9% gacha oshlovchi, achchiq va boshqa biologik faol moddalar bor. Arslonquyruq preparatlari tinlantiruvchi xususiyatga ega.