O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi Alisher Navoiy nomidagi Toshkent davlat o‘zbek tili va adabiyoti universiteti Nasimxon rahmonov

oldim-ku, deb undan ustunligini namoyish qiladi.
Shunday qilib, Tanbura bilan olti musiqa asbobi o'rtasidagi bahs va
dahanaki jang tugaydi. Ammo “Sozlar munozarasi” shu bilan nihoyasi-
ga yetmaydi. Bu musiqa asboblarining o ‘zaro bahslari orqali Ahmadiy­
ning aytmoqchi bo‘lgan boshqa gapi va ilgari surmoqchi bo‘lgan boshqa
g ‘oyalari bor. U barcha sozlar timsoli orqali insoniyat jamiyatidagi axlo-
qiy munosabatlami, inson kundalik hayotda amal qilishi lozim bo‘lgan
yaxshi so ‘z, yaxshi xulq, yaxshi fe’l-atvorni o ‘rtaga chiqaradi. Kamtar-
lik, odamiylik, o ‘zaro hurmat, halimlik kabi fazilatlar inson axloqining
asosiy bezaklaridir. Shu bilan birga, Ahmadiy Rubob tilidan aytgan qu-
yidagi baytlar diqqatni jalb qiladi:
Garchi shariatta chu begonamen,
Ahli tariqat bila hamxonamcn.
Balki haqiqat(din) ayurman xabar,
Ahli dil topsamu sohib nazar.
“Sozlar munozarasi”da Ahmadiyning e’tiqodi va maslagi na­
moyon bo‘lishi. Yuqorida biz Ahmadiyning e ’tiqodi va maslagi haqida
qisqa so‘z yuritgan edik. Shoirning e ’tiqodi va maslagi Tanbura bilan
boshqa musiqa asboblari, ayniqsa, Rubob, G‘ijjak bilan bo‘lib o ‘tgan
bahsda va “Kitob xotimasi”da aniq ochiladi. Bu baytlarda tasavvuf mas-
lagiga 
mansub shariat, tariqat 
v a
haqiqat ah I lari to‘g ‘risida so‘z ketyapti.
418

---

Bu har uchalasi bir-biriga bog‘liq. Ammo baytlardan anglashilishicha,
Rubob shariatni bosib o ‘tmasdan o ‘zini tariqatga mansub deb qaraydi.
Aslida tariqat ahli shariat ahlini aslo inkor etgan emas. Shariat tasavvuf-
ning muhim va zaruriy qismi deb qaralgan. Har uchalasi ham ma’naviy
tarbiyaning bosqichlari. Suluk y o ‘liga kirgan odam har uchalasini bosib