O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi Alisher Navoiy nomidagi Toshkent davlat o‘zbek tili va adabiyoti universiteti Nasimxon rahmonov

dagi sozlar timsoli bilan Piri xarobot obrazi bir-biriga zid qo‘yilgan. Piri
xarobot - komil inson timsoli, haqiqat va e ’tiqod pokligini o ‘zida mujas-
sam etgan obraz. Sozlar esa Piri xarobotiyning tamomila aksi.
419

---

Sarxush bo‘lib uxlab yotgan Piri xarobotiy sozlaming g ‘avg‘osidan
uyg‘onib ketadi. Tanbura ham Piri xarobotiy oldida kiborligidan xijolat
bo‘lib, gunohkor faqat uning o ‘zigina emas, balki boshqa sozlarda ham
ayb borligini unga arz qiladi. Quyidagi baytda hamma sozlar hali Piri xa-
robotiyni pir deb uning etagidan tutishga erta ekani, unga shogird tushish
uchun ular xulq-atvorlarini o ‘zgartirishi kerakligi anglashiladi:
Ushbu jamoat bari qovoqbiz,
M a’nisi y o ‘q botilu bebokbiz.
Shunda Piri xarobot Tanburaga ta’na qilib, sening ham boshqalar-
ning aslo ortiq joying yo ‘q, shu bois boshqa sozlaming ko‘nglini ol, deya
o ‘git beradi. Tanbura kechirim so‘rab, hali y o ‘lsiz ekanini, boshqa ham­
ma sozlarga xizmatkor bo‘lishga tayyorligini izhor etadi. Shunday qilib,
pok ko'ngillilik ulaming orasida hukmron bo‘ldi va bir-birlariga bo!Igan
adovat barham topdi.
Savol va topshiriqlar
1. “Sozlar munozarasi”ning tuzilishi haqida ma’lumot bering.
2. Piri xarobotiy qaysi toifaning obrazi?
3. Sozlaming o ‘zaro maqtanchoqliklari nimadan daloiat beradi?
4. Yassaviyning hikmatlari bilan bu munozaradagi bog‘liqlik qaysi
obrazda va qaysi o'rinlarda namoyon bo‘ladi9 Tushuntirib bering.
420

---

“Yusuf va ZuIayho“ dostoni va shu turkumdagi dostonlar
Reja:
1. “Qissayi Y u su f’ hamda “Yusuf va Zulayho” dostonlarining