O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi Alisher Navoiy nomidagi Toshkent davlat o‘zbek tili va adabiyoti universiteti Nasimxon rahmonov

vayron holatda xarobotga - mayxonaga keladi:
Keldim o ‘shal holda jondin batang,
Chig‘di xarobotta g ‘avg‘oyi jang.
Xarobotga hech kirn xush kayfiyat, xursandlik bilan kirmaydi, balki
ko'ngli vajTon holda kiradi, u yerda ko‘ngliga taskin izlaydi. Xarobot -
mhiy kayfiyat, g ‘am-anduh ifodasi. Ahmadiyning bu so‘fiyona misralan
kitobxonni “Piri xarobot” huzuriga olib keladi. “Piri xarobot” - maz­
kur munozaraning asosiy qahramoni. Munozarada yuz beradigan voqe-
alar - musiqiy asboblarning hammasi ana shu “Piri xarobotiy”ga kelib
bogManadi. Ahmadiy aytadi: “Men xarobot suviga tezroq yetishgani os-
hiqdim. Xarobotga kirib borganimda, esa Piri xarobotiy mast ahvolda
yotar, u jomu qadahlarini uloqtirgan, u zotning yonida har tomonda soc-
hilib yotardi”.
Ahmadiy - tasavvuf ilmining bilimdoni. Mana shu manzaradan
keyin Ahmadiyning so‘fiyona talqini, tasavvuf ilmining katta bilimdoni
ekani ma’lum bo‘ladi. U “xarobot suvi’ ga (ya’ni mayxona ?harobigs)
415

---

oshiqadi, bu degani - u muhabbat shavqidan tatib ko‘rish ishtiyoqida,
xuddi Piri xarobotiy singari, muhabbat shavqidan bahramand b o iib ,
mast b o iish niyatida oshiqadi deganidir. Shoir, o ‘sha Piri xarobot xuddi
o‘lik kabi tuproqqa belanib yotar ekan, tanasida pok ruhi bor edi, dcya
kitobxonni xabardor qiladi. Bugungi kitobxonga Piri xarobotiyning ah-
voli g ‘ayritabiiy, g ‘ayriodatiy bo‘!ib tuyulishi mumkin, Pok ruh - qadrli
va arzirli narsaga tayanadi, Piri xarobotiydagi ilohiy ruh ham, shoirning
nazarida, pok ruhning samarasidir. Ahmadiy so ‘fiylik ilmini puxta egal-
lagani ana shu o ‘rinlarda yanada yaqqolroq namoyon bo‘ladi.
Ahmadiy Piri xarobotiyning holatini tasvirlab boTgach, asar voqe-