О‘zbekiston respublikasi oliy va о‘rta maxsus ta’lim

 
Dinamika indekslari 
ikki va undan ortiq davrlar ichida о‘rganilayotgan 
hodisalarning haqiqatda qanday о‘zgarishini ifodalaydi. 
Shartnoma va davlat buyurtmalari bajarilishi indekslari,
birinchidan, 
korxona bilan korxona о‘rtasidagi shartnomalarning, ikkinchidan, korxonalar 
tomonidan davlat buyurtmalarining haqiqatda qay darajada bajarilganini 
belgilaydi. 
Hududiy indekslar 
turli obyekt yoki hududlarga tegishli iqtisodiy 
hodisalarning о‘zaro nisbatini kо‘rsatadi.
 
 
Analitik indekslar 
yordamida turli unsurlardan tashkil topgan murakkab 
iqtisodiy hodisalarning umumiy о‘zgarishlari, ularning shakllanishida ayrim 
omillarning roli aniqlanadi.

Indekslarni hisoblashda ikkita davr qatnashadi, biri-joriy (hisobot), 
ikkinchisi – о‘tgan, bazis davr deb ataladi. Joriy davr deyilganda 
indekslashtirilayotgan hodisaning solishtirilayotgan darajasi tushuniladi. U «1» 
satr osti ishorachasi bilan ifodalanadi. Bazis davr deyilganda taqqoslash asosi 
qilib olingan daraja tushuniladi, uni «0» satr osti ishorachasi orqali ifodalash 
qabul qilingan, I va I lar esa alohida va umumiy indekslarni ifodalaydi.
Amaliyotda asosan quyidagi induvidual indekslar qо‘llaniladi: 
Bir xil turdagi mahsulot bо‘yicha 
Induvidual indekslar 
1. Miqdor indeksi 
0
1
:
q
q
i
q

2. Baho indeksi 
0
1
:
p
p
i
p

3.Tannarx indeksi 
0
1
:
c
c
i
c

4.Vaqt sarfi indeksi 
0
1
:
t
t
i
t

5. Mehnat unumdorligi indeksi 
0
1
:
v
v
i
v

Agregat indekslar. 
Agregat indekslar turli xildagi unsurlardan tuzilgan 
murakkab iqtisodiy xodisalarning о‘rganilayotgan davrlar ichida о‘rtacha 
о‘zgarishini ta’riflaydi. Amaliyotda asosan quyidagi kо‘rinishdagi agregat 
indekslar qо‘llaniladi: 
Turli xildagi mahsulot bо‘yicha 
Agregat indekslar 
1. Miqdor indeksi 



0
0
0
1
:
p
q
p
q
I
q
2. Baho indeksi 



1
0
1
1
:
q
p
q
p
I
p

---

3.Tannarx indeksi 



1
0
1
1
:
q
c
q
c
I
c
4. Vaqt sarfi indeksi 



0
0
1
1
:
q
t
q
t
I
t
5. Mehnat unumdorligi indeksi 





0
0
1
1
:
T
p
q
T
p
q
I
v
6. Xarajat indeksi 



0
0
1
1
:
c
q
c
q
I
qc
7. Tovar oborot, qiymat indeksi 



0
0
1
1
:
p
q
p
q
I
qp
Agregat indekslar: 
;
0
0
0
1


