O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta ′ lim vazirligi

Kunlik ovqat quvvatining yosh oshib borgan sari kamaytirilishi, foiz 
hisobida 
 
Yosh (yillar) Ovqat quvvati Yosh (yillar) 
Ovqat quvvati 
20-30 
100 
51-60 
86 
31-40 
97 
61-70 
79 
41-50 
94 
70 dan 
yuqori 
69 
Bunday holatlarning oldini olish uchun yosh oshib borgan sari 
kundalik iste‘mol qilinadigan taomlardagi umumiy quvvat miqdorini 
kamaytirib borish tavsiya qilinadi. 39-, 40-jadvallarda ushbu fikr o‘z 
aksini topgan. Unda 20-30 yoshlarda tavsiya qilinadigan kunlik 
taomlarning umumiy quvvati 100% deb qabul qilingan va yosh oshib 
borgan sari harakatning cheklanishi, kam jismoniy ish bajarish va 
boshqalar sababli iste‘mol qilinadigan ovqat quvvati tegishli ravishda 
kamaytirib borishi foiz hisobida keltirilgan. 

---

370 
Keksalar ovqatlanishining maqsadga muvofiq bo‘lishida quyidagi 
5 tamoyilga amal qilish tavsiya etiladi: 
1) kundalik iste‘mol taomlaridagi umumiy quvvatning shu vaqt 
davomida sarflanadigan quvvatga teng bo‘lishi; 
2) iste‘mol taomlarining antisklerotik xususiyatiga ega bo‘lishi; 
3) taomlarning xilma-xilligi hamda ular tarkibidagi zaruriy 
moddalar va birikmalarning me‘yoriy nisbatda bo‘lishi; 
4) kunlik ovqatlarning tanadagi barcha fermentlar tizimini 
faollashtiradigan modtsalar bilan yetarli darajada boyitilishi; 
5) iste‘mol taomlarining iloji boricha fermentlar ta‘sirida oson 
parchalanadigan oziq moddalaridan iborat bo‘lishi. 
Keksalar iste‘mol qiladigan kundalik taomlar yuqoridagi 
tamoyillarga asoslangan holda miqdor jihatidan birmuncha cheklangan 
va ayni paytda tarkibiy jihatdan bunday vujud talablariga maksimal 
darajada javob beradigan bo‘lishi kerak. Quyidagi jadvadda keksalar 
kunlik ovqatining umumiy quvvati va shu quvvatni berishda ishtirok 
etadigan oziq moddalarining miqdori haqida ma‘lumot keltiramiz. 
Keksalar iste‘molidagi ovqat tarkibidagi oqsilning 55% i hayvon 
oqsillaridan iborat bo‘lishi lozim. Shu miqdorning yarmini sut 
mahsulotlaridagi (sut, kefir, suzma), ikkinchi yarmini esa go‘sht, baliq 
oqsillari tashkil qilgani ma‘qul. Ular iste‘mol qiladigan jami yog‘ning 
to‘rtdan bir qismini sariyog‘, shunchasini o‘simlik yog‘i, qolgan 
qismini esa oziq mahsulotlaridagi yog‘ tashkil qilsa maqsadga muvofiq 
bo‘ladi. Kundalik iste‘mol qilinadigan uglevodlarning 15% i 
shakardan (taxminan 50 g), ko‘proq qismi sabzavot va mevalardan, 
qolgani un mahsulotlaridan iborat bo‘lishi kerak. 
42-jadval 

---

371 
Keksalar uchun tavsiya qilinadigan kunlik ovqatning quvvati va tarkibi