O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta ′ lim vazirligi

Keksa odamlarda vitaminlar qabul qilish me‘yori 
 
Yosh (yillar)
 
Tiam
in,
m
g 
(V
1
v
it.
) 
Ribofla
m
in,
m
g 
(V
2
vit) 
Pirodi
ksin
, 
m
g 
( 
V
6
vit)
Tsiano
ko
bala
m
in,
m
g 
( V
12
v
it 
)
Fo
lat
sin
, 
m
kg 
( 
V
9
vit)
Niat
sin
, m
g 
(RR
v
it)
A
skorbin 
kis.
m
g 
(S
vit)
Retino
l, m
kg 
(A
v
it)
To
ko
fero
l, 
M
Е 
(Е
vit)
Kaltsefe
rol,
M
Е 
(D
vit) 
Erkaklar 60-
75 
1,4 1,6 1,6 
3 
200 15 58 1000 15 100 
75 va undan 
kattalar 
1,2 1,4 1,4 
3 
200 13 50 1000 15 100 
Ayollar:60-75 1,3 1,5 1,5 
3 
200 14 52 1000 12 100 
75 va undan 
kattalar 
1,1 1,5 1,3 
3 
200 12 48 1000 12 100 
Keksalar ovqatlanishining yana bir muhim tomoni shundan 
iboratki, ular iste‘mol qiladigan taomlar vujud muhit reaktsiyasini 
ko‘proq ishqorli tomonga burishi kerak. Buning uchun ovqatlar ishqor 
ekvivalentli o‘simlik mahsulotlaridan, chunonchi, sabzavotlar, meva-
chevalar hamda sut va sut mahsulotlaridan tayyorlanishi lozim. Ishqor 
ekvivalentli moddalarga kalsiy, kaliy, magniy kabi ko‘pgina mineral 
moddalar ham kiradi. Buning ustiga yosh oshib borgani sari kishining 

---

376 
kalsiyni o‘zlashtirib olishi qiyinlashadi va shu bois bu unsurga nisbatan 
ehtiyoj oshadi. Uni qondirish uchun bir kecha-kunduz davomida yarim 
litr sut yoki qatiq yoxud 100 g pishloq iste‘mol qilish tavsiya qilinadi. 
Qariyalar kaliy moddasiga boy mahsulotlardan tanovul qilib turishi 
kerak, chunki u yurak faoliyatini yaxshilaydi, tanadan ortiqcha suv va osh 
tuzining chiqib ketishini ta‘minlaydi. Yetarli miqdordagi kaliyni qabul 
qilish uchun keksalar kuniga 200 g chamasi kartoshka iste‘mol qilsalar 
kifoya (kartoshkada u ko‘p bo‘ladi). Magniy unsuri ham qariyalar 
uchun foydali, u me‘da-ichak harakatini jadallashtiradi, o‘t suyukligi 
ajralishini yaxshilaydi, qon tomirlarini kengaytiradi (shu bois uni qon 
bosimini tushiradigan moddalar qatoriga kiritishadi). Bu moddalar 
go‘sht, baliq, sut, kartoshka, lavlagi va boshqa sabzavotlar hamda 
mevalarda ko‘p bo‘ladi. 
Keksalarning kunlik ovqatida sut-qatiq mahsulotlariga yetarli 
o‘rin berilishi kerak. Chunki ular dastavval eng muhim oqsillarning 
manbai, shuningdek, ichaklardagi mikrofloraning barqaror holda 
bo‘lishini ta‘minlaydi, me‘da-ichak yo‘lidagi bijg‘ish jarayonining 
oldini olishda faol katnashadi. Bijg‘ish jarayonining kuchayib ketishi 
esa vujudda o‘zini o‘zi zaharlash holatini olib keladi. 
Shunday qilib, keksayganda tegishli ovqatlanish madaniyati 
talablariga amal qilib borish qariyalarning mazmunli, serunum hayot 
kechirishiga hamda ular umrining uzoq bo‘lishiga olib keladigan 
muhim omillardan biridir.