O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta ′ lim vazirligi

Ingichka 
ichakning 
bo‘ylamasiga 
kеsimi.
1-ingichka 
ichakning aylanma burmalari; 2-shilliq va 
shilliq osti qavatlari; 3-mushak qavati; 4-
sеroz qavati; 5-bo‘ylama mushak qatlami; 
6-ingichka ichak artеriyasi; 7- ichak 
tutqichi. 
Och va yonbosh ichaklar.
O‘n ikki barmoq ichakning davomi 
och va yonbosh ichaklar deyiladi. Ichakning bu qismi juda ko‘p sonli 
burmalar va egriliklar - ichak qovuzloqlarini hosil qilib, qorin 
bo‘shlig‘ining o‘rta va pastki qismlarini to‘ldirib turadi. Ingichka 
ichakning shilliq qavati uchun ko‘ndalang burmalar (valvulae 
conviventes Kerckringii) xaraktеrlidir (6-rasm). Ingichka ichakning shilliq 
qavati baxmalsimon sathga ega, chunki qalin joylashgan vorsinkalar (villi 
intestinales) bilan qoplangan. Ingichka ichak dеvorida Lubеrkyun 
(glandulea Lieberkuehnianae) va Brunnеr bеzlari (glandulea Brunner) 
o‘rin olgan. Butun ichak bo‘yicha yakka va yig‘ma limfa tugunlari 
joylashgan. Vorsinkalarning ichida esa qon tomirlar tarmog‘i hamda 

---

42 
bitta yoki bir nеcha limfa tomirlari mavjud (7-rasm). Odamda ingichka 
ichak yuzasi shilliq qavatdagi burmalar, vorsinka va mikrovorsinkalar 
hisobiga 300-500 marta kattalashadi. Ingichka ichak shilliq qavatining 1 
mm
2
yuzasiga 30-40 vorsinka va har bir epiteliosit 1700-4000 
mikrovorsinkalarga to‘g‘ri keladi. Ichak epitеliysining 1 mm
2
yuzasida 
50-100 mln mikrovorsinkalar mavjud. 
 
 
 
 
 
7-rasm. 
Ingichka 
ichak 
vorsinkalari.
1-shilliq 
qavatning 
epitеliy 
qoplamasi; 
2-bokalsimon 
hujayralar; 3-vorsinkalardagi kapillarlar 
tarmog‘i; 4-markaziy limfa sinusi; 5-
vorsinka artеriyasi; 6-vorsinka vеnasi; 
7-qon va limfa tomirlari tarmog‘i; 8-
limfa tugunchasi.