O‘zbеkistоn rеspublikasi оliy va o‘rta maхsus ta’lim vazirligi urganch davlat univеrsitеti

Noto‘g‘ri gemagglyutinatsiya reaksiyasi (NGAR). Bu reaksiyada antigenlarni, masalan polisaxarid mikroorganizmlarni spet­sifik antitelolarni ta’sirida o‘ziga tortib olgan eritrositlarning agglyu­tinatsiyasi ro‘y beradi. Muayyan antigen (eritrositlar diagnostikum) ni o‘ziga yutib olganeritrosit tortmasi antigen sifatida foydalaniladi. Sinab ko‘rilayotgan zardob 56ºC issiqlikka 30 minut davomida qizdiriladi. Chunki uning tarkibidagi zardob komponentlari inaktivatsiya qilinmasa, reaksiya natijalariga ta’sir ko‘rsatishi va yangilash xulosalarga sabab bo‘lishi mumkin. Probirka yoki o‘rtasi kovak bo‘lgan maxsus agglyutinatsion taxtaga 1 : 10 dan 1: 160 nisbatgacha suyultirilgan zar­dob­dan 0,5 ml va diagnostikumdan 0,5 ml quyiladi. Probirkalar ikki soat davomida xona haroratida saqlanadi. Immun va normal eritrotsit tortmalari kontrol vazifasini bajaradi. Birinchi holatda agglyutinatsiya jarayoni ro‘y berishi, ikkinchisida esa bu jarayon ro‘y bermasligi kerak. Sinab ko‘rilayotga zardob qo‘shilgan normal eritritsit tortmasi esa antigen kontroli vazifasini bajaradi. Bu kontrol manbada ham agglyutinatsiya jarayoni ro‘y bermaydi.
Pretsipitatsiya reaksiyasi. Antigen sifatida lizat, ekstrakt, gapten kabi moddalardan foydalanilgan pretsi pitatsiyasi reaksiyasi amalga oshiriladi. Bunday antigenlar tuzli muhitda antitelo bilan o‘zaro reaksiyaga kirishganida ikkala suyuqlik chegarasida xira halqa ko‘zga tashlanib turadi.
Pretsipitatsiya reaksiyasi ayrim yuqumli kasalliklarni ( kuydirgi, meningit, zotiljam, ichburug‘ ) aniqlashda, sud- tibbiyot ekspertizasida – biron narsadan topilgan qon dog‘ini tekshirib, uning nimaniki ekanligini aniqlashda, sanitariya – gigiyenik tadqiqotlarda – oziq-ovqat ishlab chiqarishdagi qalbakilarni fosh qilishda ishlatiladi. Shuningdek, prêt­sipitat­siya reaksiyasi yordamida hayvonlar, o‘simliklar va mikroor­ganizm­larning filogenetik aloqalarini – yaqinligi aniqlanadi. Bunday reaksiyalarni amalga oshirishda antigen sifatida mikroorganizmlarning to‘liq antigenlari yoki gaptenlaridan, ya’ni oqsil, polisaxarid, lipopolisa­xarid yoki glikoproteid moddalarning eritmalaridan foydalaniladi. Tarkibida antitelo mavjud bo‘lgan immun zardob suyultirilmagan yoki 1:5 – 1:10 nisbatda suyultirilgan holatda ishlatiladi.