O’zbеkistоn rеspublikаsi oliy tа’limi vаzirligi jizzax davlat pedagogika instituti texnologik ta’lim yo’nalishi sirtqi ta’lim 2-kurs talabasi mannanova dilinur

соний фазилат йўқолади. Бинобарин, мактабларда Q
калтак ва «фалақ»қа* йўл бериш нодонлик ва анди- \
шасизлик даражасини кўрсатади.
1 Фалак, - ўртасига ҳалқасимон тасма ўтказилган ёғоч.
Эски мактабларда болаларни жазолаш қуроли.
2 Абдураҳмон ибн Халдун - сайёҳ ва файласуф. Араб ти-
лида ижод қилган. Асар ва муаллиф ҳақида кенгроқ маълумот
учун «Ўзбекистонда ижтимоий фикр» журналининг 1998
йил 1-сонига қаранг.
Сўзларимга ҳайрон бўлманг. Буянги фикр (яъни J
қоидаи жадид) эмас. Балки олдинги олимлар ҳам бу
фикрни таъкидлаганлар. Ислом олими ва араб фай- j
ласуфи Абдураҳмон ибн Халдун (832 Йили таваллуд
топтан)1 2 ўзининг машҳур «Муқаддима» асарида
шу ҳақда ёзган. Хотиржам бўлишингиз учун бу му-
сулмон олимнинг сўзини араб тилидан таржима қи-
либ келтиришни раво кўрдим. Ибн Халдун ёзади:14
с
J
[у «Таълим ва тарбия жараёнида сиз боланинг ҳара-
катларини қатъий чегараламанг, уларга жаҳл ва зулм
қилманг. Қайси шогирд зулм ва қаҳр билан тарбия
Я\ Т топса, хотираси тарқоқ бўлиб, шодлиги ва сурури
f Д йўқолади, хотира паришонлиги ва ғамгин қалби
ДМ туфайлн миясига билим ҳам кирмайди. Ғамгин,
г) ҳафсаласиз одам заиф, сует бўлади. Уз муаллими-
дан зарар ва жабр курган шогирд ёлгончи, риёкор,
ҳийлагар ва фикри бузуқ бўлади. Чунки муаллими-
С дан қўрқиб, юрагида аланга қолмайди. Натижада,
мактабдан қочади. Халос бўлиш учун минг баҳона
Jo топади. Баъзан мактабга келса ҳам ўқитувчи наза-
ридан ўзининг ёмонлигини яшириш учун иккиюз-
Ж ламачилик қилади. Тўғрисини айтмасдан қилми-
У шини яшириш учун ёлгон ишлатади. Бориб-бориб
гд бу ёлгони, найранглари, риёкорлиги табиатига син-