O‘zbekiston respublikasi adliya vazirligi toshkent davlat yuridik Universiteti Jinoyat-protsessual huquqi darslik

Jamoat birlashmasi yoki jamoaning kafilligi deyilganda ayblanuvchining istiqomat joyi, o‘qiydigan yoxud mehnat qiladigan jamoa yoki u a’zo bo‘lgan kasaba uyushmasi va boshqa birlashmalarning kafilligi tushuniladi.

Shaxsiy kafillik ishonchga sazovor bo‘lgan shaxslarning o‘z zimmalariga ayblanuvchi, sudlanuvchi munosib xulq-atvorda bo‘lishiga kafil ekanliklari haqida yozma majburiyat olishidir.

Ayblanuvchi, sudlanuvchini ularning qarindoshlari, do‘stlari yoki yaqin tanishlari kafillikka olishi mumkin. Kafillarning soni surishtiruvchi, tergovchi, prokuror yoki sud tomonidan belgilanadi. Alohida hollarda yuksak ishonchga sazovor bo‘lgan bitta shaxs ham kafil bo‘lishi mumkin.

Ishonchga sazovor shaxs deganda jamiyatda muayyan mavqega, obro‘-e’tiborga, ayblanuvchi, sudlanuvchining xulq-atvoriga ijobiy ta’sir ko‘rsatish uchun yetarli imkoniyatlarga ega bo‘lgan shaxslar tushuniladi.

9.6. Voyaga yetmaganlarni kuzatuv ostiga olish uchun topshirish

Jinoyat-protsessual kodeksida voyaga yetmaganlarning jinoyatlari haqidagi ishlarni yuritish tartibi alohida 60-bobda ko‘rsatilgan bo‘lib, hozirgi zamon rivojlangan chet mamlakatlarning jinoyat qonunchiligiga mos keladi.

Voyaga yetmaganlarni kuzatuv ostiga olish uchun topshirishda ota-onasi, vasiylar, homiylar yoki bolalar muassasasi ma’muriyatidan voyaga yetmagan ayblanuvchini surishtiruvchi, tergovchi, prokuror huzuriga va sudga o‘z vaqtida kelishi, uni O‘zbekiston Respublikasi Jinoyat-protsessual kodeksining 46-moddasida nazarda tutilgan barcha majburiyatlarni bajarishini ta’minlashi haqida yozma ravishda tilxat olinadi. Bunday majburiyatni o‘z zimmasiga olayotgan shaxslar voyaga yetmagan ayblanuvchiga e’lon qilingan ayblovning mohiyati hamda ayblanuvchini tergov organlari yoki sudga o‘z vaqtida kelmasligi hollarida javobgarligi haqida ogohlantiriladi.
Ota-ona, vasiy, homiy, jamoat tashkiloti yoki jamoa dastlabki tergov mobaynidayoq ayblanuvchini to‘g‘ri yo‘lga solish va qayta tarbiyalash maqsadida u bilan tarbiyaviy ishlar olib borish imkoniyatiga ega bo‘lishi lozim. Ushbu ehtiyot chorasi voyaga yetmagan ayblanuvchi maktab, korxona, birlashma, jamoa bilan aloqasini yo‘qotmagan hamda sodir etgan jinoyati va uning shaxsini tavsiflovchi xususiyatlari qamoqqa olishni istisno qiladigan hollarda o‘zini oqlaydi.