O‘zbekiston respublikasi adliya vazirligi toshkent davlat yuridik Universiteti Jinoyat-protsessual huquqi darslik

Ushbu ehtiyot chorasini tanlashning majburiy sharti - ayblanuvchini ota-onasi (vasiy, homiylari), shuningdek bolalar muassasasining ma’muriyati kuzatuv bo‘yicha majburiyatlarni bajarishga real imkoniyati borligini aniqlashdan iborat.

9.7. Harbiy xizmatchining xulq-atvori ustidan qo‘mondonlik kuzatuvi

Qo‘mondonlik kuzatuvi ayblanayotgan harbiy xizmatchi kelgusida sodir etishi ehtimol qilingan jinoiy faoliyatining oldini olish, surishtiruv yoki tergovga to‘sqinlik qilmasligini ta’minlash maqsadida tergovchining qarori yoki sudning ajrimi asosida qo‘llanadi.

Qo‘mondonlik kuzatuvi ostidagi harbiy xizmatchining ota-onalari, qarindoshlari yoki boshqa shaxslar bilan ko‘rishishi kuzatuvni qo‘llagan surishtiruvchi, tergovchi yoxud sudning ruxsati bilan amalga oshiriladi. Harbiy qism qo‘mondoni kuzatuv qoidalarini buzgani holda O‘zbekiston Respublikasi Qurolli Kuchlarining ustaviga asosan javobgarlikka tortiladi.

Mavzu bo‘yicha xulosalar

Mazkur mavzuni o‘rganishda o‘quvchilar ehtiyot choralarining barcha turlari va har birining o‘ziga xos xususiyatlariga oid masalalarni tegishli Oliy Sud Plenumi qarorlari va tarmoq qonunlar asosida qiyosiy-huquqiy tahlil qilib, jinoyat ishlarini yuritishda ularning rolini aniqlashlari lozim.

Muammoli savollar va kazuslar

1. Ehtiyot chorasi ayblanuvchi, sudlanuvchi surishtiruvdan, dastlabki tergovdan va suddan bo‘yin tovlashining oldini olish; uning bundan buyongi jinoiy faoliyatining oldini olish; uning ish bo‘yicha haqiqatni aniqlashga xalal beradigan urinishlariga yo‘l qo‘ymaslik; hukmning ijro etilishini ta’minlash maqsadida qo‘llaniladi. Ehtiyot choralarini qo‘llash uchun asoslarni tavsiflang va ehtiyot choralariga oid milliy normativ hujjatlarni tahlil qiling.
2. Ehtiyot choralarining quyidagi turlari mavjud: munosib xulq-atvorda bo‘lish to‘g‘risidagi tilxat; shaxsiy kafillik; jamoat birlashmasi yoki jamoaning kafilligi; garov; qamoqqa olish va uy qamog‘i; voyaga yetmaganlarni kuzatuv ostiga olish uchun topshirish; harbiy xizmatchining xulq-atvori ustidan qo‘mondonlik kuzatuvi. Ehtiyot choralarini qo‘llash to‘g‘risidagi masalani hal qilishda surishtiruvchi, tergovchi, prokuror, sudning pozitsiyasi nimaga asoslanadi?
Kazus
O‘zbekiston Respublikasi Jinoyat kodeksining 106-moddasi bilan ayblangan Rustamovga munosib xulq-atvorda bo‘lish to‘g‘risidagi ehtiyot chorasi qo‘llanilgan. Rustamovga tergovdan yashirinishga urinib, chaqiruv qog‘ozi yuborilishiga qaramay, u tergovchining talabini bajarmagan. Tergovchi Rustamovga nisbatan qo‘shimcha ehtiyot chorasi sifatida shaxsiy kafillik qo‘llashni lozim deb topgan.