O‘zbekiston respublikasi adliya vazirligi toshkent davlat yuridik Universiteti Jinoyat-protsessual huquqi darslik

Sudning ajrimida ko‘rsatilgan holatlarni, jinoyatlarni oldini olish faoliyati nuqtayi nazaridan tahlil qiling va ularni bartaraf etish imkoniyatlarini ko‘rib chiqing.
XII BOB. REABILITATSIYA
(muallif – D.I.Kenjaboyev)
Annotatsiya: o‘quvchilar tomonidan mazkur mavzuning o‘rganilishi jinoyat protsessida reabilitatsiya tushunchasi, turlari va huquqiy oqibatlari hamda reabilitatsiya etilgan shaxsga yetkazilgan ziyonni qoplash va uning boshqa huquqlarini tiklashning o‘ziga xos jihatlari yuzasidan zaruriy bilimlarni shakllantirish imkonini beradi.

12.1. Reabilitatsiya tushunchasi va uning asoslari

Jinoyat protsessida reabilitatsiya – bu noqonuniy jinoiy ta’qib etish va hukm qilish natijasida aybsiz shaxsga yetkazilgan ziyonni qoplash, undirish deganidir.

Jinoyat-protsessual kodeksiga binoan aybsiz shaxsni noqonuniy tarzda jinoiy ta’qib etish yoki hukm qilish oqibatida yetkazilgan ziyon qaysi davlat organi yoki mansabdor shaxs tomonidan amalga oshirilganidan qat’iy nazar, bevosita davlat tomonidan qoplanishi e’tirof etiladi.

Shaxsga nisbatan oqlov hukmining qabul qilinishi yoki reabilitatsiya asoslari mavjud bo‘lgan holatlarda jinoyat ishining tugatilishi bilan hukm, ajrim yoki qarorning nusxasini topshirish yoki pochta orqali yuborish asnosida reabilitatsiya qilingan shaxsga uning reabilitatsiya qilinish huquqi, ya’ni mulkiy ziyonni qoplash va boshqa huquqlarini tiklab olish tartibi tushuntiriladi. Keyin shaxs reabilitatsiya etish to‘g‘risida qaror chiqargan sudga, prokuror yoki tergovchiga shunday talab bilan murojaat etadi. Shaxsning talabini bir oy muddatdan kechiktirmasdan sud, prokuror yoki tergovchi tomonidan, agar ish kassatsiya yoki nazorat tartibida ko‘rish chog‘ida tugatilgan bo‘lsa, o‘sha sud tomonidan ko‘rib chiqilib, ziyon miqdori aniqlanadi. Ziyonni qoplash uchun pul to‘lovlarini amalga oshirish to‘g‘risida sud ajrim, tergovchi yoki prokuror qaror chiqaradi va ular reabilitatsiya qilingan shaxsga, u vafot etgan bo‘lsa, uning merosxo‘rlariga yuboriladi. Shu tariqa reabilitatsiyaning protsessual qismi tugaydi.