O‘zbekiston respublikasi adliya vazirligi toshkent davlat yuridik Universiteti Jinoyat-protsessual huquqi darslik

Hukmning fuqaroviy da’vo qismi ijrosini ta’minlash uchun mol-mulkni xatlashda bayonnomaga qiymati zararni qoplash uchun yetarli mol-mulk kiritiladi. Bunda mulkdor yoki mol-mulk egasi, o‘zining fikricha, qaysi mol-mulkni bayonnomaga kiritish zarur deb hisoblasa, shu mol-mulkni ko‘rsatishga haqlidir.

Xatlangan mol-mulk olib qo‘yilib, saqlash uchun fuqarolarning o‘zini o‘zi boshqarish organi yoxud boshqa tashkilot vakiliga topshirilishi mumkin. Bu mol-mulk mulkdorga yoki mol-mulk egasiga, uning voyaga yetgan oila a’zolaridan biriga yoki boshqa shaxsga saqlab turish uchun qoldirilib, unga ushbu mol-mulkning to‘la-to‘kis saqlanishi uchun qonunda nazarda tutilgan javobgarlik tushuntiriladi va bu haqda undan tilxat olinadi. Bunda muomalada bo‘lishi man qilingan ashyolar har qanday hollarda ham olib qo‘yilishi kerak. Ularni saqlash tartibi qonun bilan belgilanadi.

Mavzu bo‘yicha xulosalar

O‘quvchilar jinoyat protsessida fuqaroviy da’vo, jinoyat natijasida yetkazilgan zararni qoplash mexanizmi, shakli, usuli va xususiyatiga oid masalalar yuzasidan Oliy Sud Plenumining tegishli qaror va tarmoq qonunlari normalari bilan qiyosiy tahlil o‘tkazib, fuqaroviy da’vo institutining jinoyat ishlari yurituvidagi ahamiyatini aniqlab berishlari lozim.

Muammoli savollar va kazuslar

1. Jinoyat ishi qo‘zg‘atish shaxsni jinoiy javobgarlikka tortish muddati o‘tganligi munosabati bilan rad etilsa, shunindek jinoyat ishi muddati o‘tganligi yoki ayblanuvchining vafot etganligi munosabati bilan tugatilgan taqdirda yetkazilgan mulkiy zararni qoplashning protsseual tartibini yoriting.

2. Jinoyat ishini yuritishda fuqaroviy da’vo qo‘zg‘atishni amalga oshirish vaqti va subyektlarini tahlil qiling.


Kazus
“Zarafshon” restoranida Marupov spirtli ichimliklar ichib, mast holatda restoran xodimlarini so‘kib, ularni “kelgindilar” deb atab, ularga ma’naviy zarar yetkazgan va 300 ming so‘mlik qandildan ishlangan idishlarni sindirgan. Marupovga Jinoyat kodeksining 277-moddasi
1-qismi (bezorilik) bilan ayb e’lon qilingan.